ບ້ານເກີດຂ້ອຍ

- ບ້ານເກີດພູມສະຖານເຄົ້າ ມາຕຸພາບບິດອນຮຽມ ຖິ່ນນັ້ນ
ນາມວ່າດອນຂະເໝົາ ບ່ອນຫາງສຸດໃຕ້
ໃກ້ກັບຫຼັກສາຍທອງນັ້ນ ຫຼັກສາຍຂອງຝຣັ່ງ
ດຽວນີ້ຍັງແຕ່ຕໍພໍໄດ້ຮູ້ ເຫັນຮູ້ເລື່ອງເກົ່າກາຍ

- ດອນຂະເໝົາບ້ານຂ້ອຍ ເປັນດອນໜຶ່ງໃນສາຍຂອງ
ນໍ້າອັ່ງນອງຍາມຝົນ ທ່ອງທຽວພໍໄດ້
ຫາກວ່າໄປຢາມແລ້ງ ນໍ້າບໍ່ໃຫຼໄປມາງ່າຍ
ເກົ້າຮ້ອຍປາຍແມັດແທ້ ຄວາມກວ້າງແມ່ນໍ້າຂອງ

- ບ້ານຂ້ອຍນີ້ຕັ້ງຢູ່ກ້ຳ ໃຕ້ຕໍ່າກິດຂະແມ
ເຂດທ່າເປືອຍທ່າແກ ດິນລາວຄາວກີ້
ດຽວນີ້ເປັນດິນຂະເໝນແລ້ວ ສຍາມ-ຝຣັ່ງເຂົາປັນແບ່ງ
ກຳປົງສເລົາກຳປົງສະແກນັ້ນ ຂະເໝນຕັ້ງຊື່ມັນ

- ຂອບເຂດດອນບ້ານຂ້ອຍນັ້ນ ກວ້າງສີ່ກິໂລກປາຍ
ບ່ອນທີ່ຮຽວຮອມສຸດ ໜຶ່ງກິໂລເຫັນຈະໄດ້
ສ່ວນາຕອນຫາງດອນນັ້ນ ພໍພຽງປຸກເຮືອນຢູ່
ໄດ້ໜຶ່ງຫຼັງເທົ່ານັ້ນ ເປັນບ່ອນຕັ້ງດ່ານແດນ

- ອັນວ່າຄວາມຍາວນັ້ນ ແທກໄດ້ເກົ້່າກິໂລ
ກັບອີກປາຍເຈັດຮ້ອຍແມັດ ຄາດໝາຍປະມານໄດ້
ເປັນດອນໂງງໍງ້ຽວ ລຽບຊາຍແດນສອງຝັ່ງ
ຝັ່ງຂະເໝນຕອນໃຕ້ ທາງເໜືອນັ້ນແມ່ນຝັ່ງລາວ

- ດອນຂະເໝົາບ້ານຂ້ອຍ ມີແປດໝູ່ບ້ານໃຫຍ່ເຈັດວັດ
ບ້ານດອນຂະເໝົາຫົວ ວັດກໍມີເດີມກີ້
ຕໍ່ມາວັດຂະເໝົາພູແມວໃຕ້ ລຽນລົງຕາເວັນອອກ
ວັດພູແມວເພິ່ນຕັ້ງ ເຫິງແລ້ວເຊັ່ນກັນ

- ຕໍ່ຈາກຫັ້ນມີບ້ານໃຫຍ່ ຂະເໝົາຫຼວງ
ບ້ານຂະເໝົາໂພນຈຳປາ ກໍວ່າກັນຕາມນັ້ນ
ມີວັດສຳຄັນເຫິງແລ້ວ ບົວລະພານາມວັດເກົ່າ
ຄົນທົ່ວໄປຮັບຮູ້ ວັດຂະເໝົາໂພນຈໍາປາບ້ານຂ້ອຍ ໃຜກໍຮູ້ຊື່ນາມ

- ວັດນີ້ລືຊື່ແທ້ ຕັ້ງແຕ່ເກົ່ານານເຫິງ
ຕັ້ງແຕ່ອາຈານພໍ່ເຖົ້າຍັງ ກໍຊ່າເຫິງນານລໍ້າ
ອາຈານພໍ່ເຖົ້າຄູລ້ວນ ຍານນະສັມປັນໂນນັ້ນ ຄົນທັງຫຼາຍຮູ້ຊື່
ດຽວນີ້ອາຈານບຸນຈອນ ແກ້ວສັນຕິໄຊ ເພີ່ນສ້າງ ຄົນຮູ້ທົ່ວອະນາ

- ຕໍ່ຈາກບ້ານຂະເໝົາໂພນຈຳປານັ້ນ ແມ່ນບ້ານເກີດຂອງຮຽມ ທ່ານເອີຍ
ໃຜຫາກທຽວໄປຫາ ອາຈານຈອນກໍຄົງຮູ້
ຂ້າມບັກຈາກເມືອງແສນພຸ້ນ ກໍມາເກີຍຕາຝັ່ງ
ບ້າຫາງຂະເໝົາບ້ານຂ້ອຍ ໃຜກໍຮູ້ແລະເຫັນ

- ບ້ານນີ້ຄາວກ່ອນກີ້ ມີວັດໂພນຈຳປາດຽວ
ດຽວນີ້ຊາວປະຊາຊົນ ໄດ້ສ້າງແປງວັດຂຶ້ນ
ຊື່ວ່າວັດຫາງດອນຂະເໝົາເຄົ້າ ວັດສຸວັນນາຣາມ ຕັ້ງຊື່
ວັດໂພນຕູມກໍຫາກເອີ້ນ ຄົນເຂົາເວົ້າຕໍ່ກັນ

- ບ້ານຫາງດອນຂະເໝົານັ້ນ ມີສອງຝັ່ງອອກຕົກ
ໄລ່ຈາກຫາງຂະເໝົາຂຶ້ນເໜືອ ແມ່ຂະເໝົາກາງກ້ຳ
ບໍ່ມີວັດກັບເຂົາຊໍ້າ ເປັນວັດດຽວແຕ່ມາເກົ່າກ່ອນ
ວັດຂະເໝົາໂພນຈຳປາບ່ອນບັ້ນ ເຄີຍສ້າງຕັ້ງແຕ່ເຫິງ

- ຕໍ່ຈາກນັ້ນແມ່ນບ້ານຊື່ ຂະເໝົາປາກເຊ
ບ່ອນປາກເຊລໍາເພົາ ປ່ອງຕົກລົງນັ້ນ
ມີວັດສໍາຄັນແທ້ສອງຮ້ອຍປີເປັນເຂດ
ບ້ານນີ້ລືຊື່ລໍ້າ ຍາມປາເຂົ້າອອກເຊ

- ຕໍ່ຈາກວັດຂະເໝົາປາກເຊນັ້ນ ແມ່ນບ້ານໜຶ່ງທີ່ມີວັດ ທ່ານເອີຍ
ຊື່ວ່າບ້ານຂະເໝົາໂພນເປືອຍ ຊື່ເດີມດາເຄົ້າ
ໃຜຫາກໄປທາງໃຕ້ ເຊີນໄປຊົມເຊົາແວ່
ດອນຂະເໝົາບ້ານຂ້ອຍ ມີຫຼາຍບ້ານຢູ່ດອນດຽວ

- ບ້ານຂ້ອຍງາມຍິ່ງລໍ້າ ລືຊື່ຕັ້ງແຕ່ເຫິງ
ຕັ້ງແຕ່ເປີງສຍາມຄອງ ຝຣັ່ງຄຸມຄາວນັ້ນ
ຍ້ອນວ່າເປັນດອນຂັ້ນ ແມ່ຂອງຂວາງຫຼາຍຍ່ານ
ການໄປມາຢາກຫຍຸ້ງ ຄົນຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ໄປເຖິງ

- ດຽວນີ້ ຄົນທົ່ວກໍ້າ ຮູ້ຊື່ດອນຂະເໝົາ
ບ້ານເຮັດເຝີແຊບຫຼາຍ ແມ່ນບ້ານຫາງຂະເໝົານັ້ນ
ຄົນວຽງຈັນຫຼືຄົນໃຕ້ ແດນດິນທະວີບຕ່າງ
ໃຜກໍຮູ້ຊືນີ້ ຍ້ອນອາຈານເຈົ້າຜູ້ເດັ່ນດັງ

- ອາຈານໃຫຍ່ບ້ານຂ້ອຍ ນາມວ່າບຸນຈອນ
ນາມສະກຸນສັນຕິໄຊ ຊື່ງາມໃຜກໍຮູ້
ຫຼາຍຄົນເປັນສິດກໍ້າ ນັບຖືອາຈານໃຫຍ່
ເຂົາກໍໄປຂາບໄວ້ ທຽວຢາມຢື້ຢ່ອງເຖິງ

- ດຽວນີ້ ລົດກໍໄປຮອດແລ້ວ ຢ້າມຢ່ອງຈາກເມືອງແສນ
ທຽວໄປເຖິງກຸຕິວັດ ບ່ອນຈານເນົາຢັ້ງ
ໃຜຫາກຍັງບໍ່ທັນຮູ້ ບໍ່ທັນໄປຂໍເຊີນທ່ຽວ ທ່ານເອີຍ
ໄປຢາມດອນຂະເໝົາດອນໃຕ້ ຫາກິນກ້ອຍປາພອນ ແນ່ເດີ

ຄະນະຜ້າວັດວຽງຈະເຣີນ ໄປທອດທີ່ບ້ານຫາດຍືນນັ້ນ ກັບມາຮອດວຽງຈັນ 19:00 ໂມງພໍດີ

- ຄະນະຜ້າປ່າຈາກວັດວຽງຈະເຣີນ ໄດ້ອອກເດີນທາງຈາກວັດວຽງຈະເຣີນ ເມືອງໄຊເຊດຖາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄປທອດຖວາຍທີ່ວັດບ້ານຫາດຍື້ນ ເມືອງບໍຣິຄັນ ແຂວງບໍຣິຄໍາໄຊ ນໍາໂດຍພຣະຄຣູເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ ເຈົ້າອະທິການວັດໃໝ່ວຽງຈະເຣີນ ໄດ້ອອກເດີນທາງຈາກວັດວຽງຈະເຣີນ ເວລາ 08:45 ໂມງ ຂອງວັນທີ 20 ພຶດສະພາ 2011 ດ້ວຍລົດຕູ້ຈໍານວນ 5 ຄັນ ຈໍານວນພົນ 73 ຄົນ.

1. ຕອນໄປ
- ການເດີນທາງ ຂອງວັນທີ 20 ພຶດສະພານັ້ນ ຈາກວຽງຈັນ ມາຮອດບໍຣິຄໍາໄຊ ກໍໄດ້ມາຮັບປະທານອາຫານ ທີ່ເຮືອນນ້ອງສາວຂອງເຈົ້າແຂວງ(ທ່ານປ້ານ ພິລາວົງ) ເຊິ່ງນ້ອງສາວເຈົ້າແຂວງເຊິ່ງຢູ່ຕິດກັນ ເພາະວ່ານ້ອງສາວຂອງເຈົ້າແຂວງຮູ້ຈັກກັນກໍເລີຍໂທຫາ ເມື່ອຮູ້ວ່າຂະບວນຂອງເຮົາຈະຜ່ານໄປທາງນັ້ນ ນ້ອງສາວເຈົ້າແຂວງ ກໍໄດ້ນິມົນພຣະສັນເຂົ້າ ແລະຄະນະພວກເຮົາສັນເຂົ້າທີ່ເຮືອນເພິ່ນ 11:23 ນາທີຣົດພວກເຮົາໄດ້ໄປຮອດບ້ານພັກຂອງນ້ອງສາວເຈົ້າແຂວງ ເຊິ່ງມີທ່ານເຈົ້າແຂວງ ຄອບຄົວ ແລະຍາດພີ່ນ້ອງມາລໍຕ້ອນຮັບຫຼວງຫຼາຍ ຮອດແລ້ວເຈົ້າພາບກໍນິມົນພຣະສົງສັນເຂົ້າເລີຍ ເຊິ່ງອາຫານພ້ອມແລ້ວຮຽບຮ້ອຍຢູ່ເທິງໂຕ໊ະ ແລ້ວກໍເຊີນຍາດໂຍມທີ່ໄປກັບພວກເຮົາຮັບປະທານຕໍ່ກັນເລີຍ ເຊິ່ງເຂົາກໍກຽມອາຫານໄວ້ອີກຕ່າງຫາກ: ອາຫານວັນນັ້ນເຕັມພາ ທີ່ພໍຈື່ໄດ້ມີຕົ້ມປາໂຈກ ລາບປາໂຈກ ທອດຊີ້ນປາໂຈກ ແຈ່ວ ສົ້ມຜັກສ້ຽນ ສົ້ມຜັກກຸ່ມ ແລະປີ້ງໄກ່ ເມື່ອສັນອາຫານແລ້ວ ທ່ານເຈົ້າແຂວງ ຄອບຄົວ ແລະຍາດພີ່ນ້ອງກໍເອົາຊອງປັດໄຈມາຮ່ວມບຸນຖວາຍໃຫ້ອາຈານເນືອງພິລັກ ແລ້ວພຣະສົງກໍໃຫ້ພອນມອບຂອງຂວັນ ໃຫ້ເຈົ້າພາບແລ້ວ ກໍຂຶ້ນລົດອອກເດີນທາງໄປຍັງບ້ານຊົມຊື່ນ ຕາມສາຍທາງປາກຊັນເມືອງໃໝ່ບໍຣິຄັນ ເຊິ່ງເປັນຈຸດລົງເຮືອໄປບ້ານຫາດຍື້ນ(ທ່າເຮືອ) ເມື່ອໄປຮອດທ່າເຮືອພໍດີຝົນຕົກ 12:00 ໂມງຮອດ 13:00 ໂມງ ຄະນະພວກເຮົາກໍໄດ້ລົງເຮືອຫາງຍາວ ເຊິ່ງທາງອົງການຈັດຕັ້ງບ້ານຫາດຍື້ນ ຈັດມາຮັບຄະນະຜ້າປ່າ ຈະນວນ 14 ລໍາ ຄົນເດີນທາງໃນຄະນະຜ້າປ່າພວກເຮົາລົງເຮືອໄດ້ 12 ຄັນ ອີກ 2 ຄັນກໍບັນທຸກສາດ ເຄື່ອງກອງບຸນ ແລ້ວກໍອອກເດີນທາງໄປທາງເຮືອ ເຮືອແລ່ນເຮືອຂຶ້ນຕາມສາຍນໍ້າງຽບ ທີ່ນໍ້າມາກສົມຄວນ ເພາະໄລລະ 2-3 ທິດຜ່ານມາຝົນຕົກຫຼາຍ ເຮືອແລ່ນດ້ວຍຄວາມຊ້າ ຕາມລໍານໍ້າທີ່ແຄບໆປະມານບໍ່ເກີນ 200-300 ແມັດ ສອງຟາກຝັ່ງແມ່ນໍ້າເຕັມໄປດ້ວຍຕົ້ນໄມ້ນານາພັນ ທັງຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ແລະນ້ອຍ ເຮືອຜ່ານໄປເຫິງໆ ຈຶ່ງເຫັນໄຮ່ ແລະກະຕູບຂອງປະຊາຊົນ ແລະໃນລໍານໍ້າຊັນກໍເຫັນດອນນ້ອຍໆ ທີ່ມີຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ 2-3 ດອນ ເວລາຜ່ານໄປ 2 ຊົ່ວໂມງກັບ 14 ນາທີ ເຮືອຂອງຄະນະພວກເຮົາຈຶ່ງໄປເຖິງທ່ານວັດບ້ານຫາດຍື້ນ ເຊິ່ງຊາວບ້ານ ລໍຕ້ອນຮັບພວກເຮົາຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ.

2. ຕອນຢູ່ບ້ານຫາດຍື້ນ
2.ກ. ສະພາບຂອງບ້ານຫາດຍື້ນ.
- ຄະນະຜ້າປ່າພວກເຮົາໄປຮອດວັດເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ເຖົ້າແກ່ຍິງຊາຍ ໄດ້ເຂົ້າມາຕ້ອນຮັບພວກເຮົາ ຕາມແບບສະບັບຊາວພວນ ແລະຊາວເມື້ອຍ, ຫຼັງຈາກທໍາພິທີແລ້ວ ກໍໄດ້ສົນທະນາກັບຄົນເຖົ້າຄົນແກ່ ແລະຄະນະອົງການຈັກຕັ້ງບ້ານ ອັນມີນາຍບ້ານ ເຖົ້າແກ່ແນວໂຮມ, ກໍຖາມສະພາບວັດ ແລະບ້ານ ຄະນບ້ານເປັນຕົວແທນລາຍງານ ດັ່ງນີ້

ກ. ບ້ານຫາດຍື້ນນີ້ ເປັນບ້ານເກົ່າແກ່ ສ້າງມາແຕ່ປີ 1885 ແຕ່ກ່ອນມີຄອບຄົວພຽງ 20 ຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ, ຊາວບ້ານນີ້ແຕ່ກ່ອນ ຢູ່ບ້ານຫາດຄໍາ ແຕ່ເມື່ອຝຣັ່ງມາເອົາແຮ່ຄໍາ ກໍຍ້າຍຊາວບ້ານມາຕັ້ງບ້ານຢູ່ທີ່ນີ້ (ຈ້າງຊາວບ້ານນີ້ເປັນກຸລີ) ກໍຮຽກວ່າບ້ານຫາດຍື້ນ ເມື່ອປີ 1972 ສົງຄາມເກີດຂື້ນ ມີການຖິ້ມລະເບີດ ຊາວບ້ານຍື້ນທັງໝົດກໍອົບພະຍົບອອກຈາກບ້ານໄປລີ້ຢູ່ປ່າ ຈົນປີ 1975 ຈຶ່ງໄດ້ກັບມາບ້ານ ນັບແຕ່ບັດນັ້ນມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້ ບ້ານຍື້ນມີຄອບຄົວ 92 ຄອບຄົວ ແບ່ງເປັນສອງຄຸ້ມ ຄຸ້ມເດີມເຊິ່ງເປັນຄຸ້ນໃຕ້ວັດ ມີຊາວຢູ່ 72 ຄອບຄົວ ແລະຄຸ້ມເໜືອ ເຊິ່ງເປັນບ້ານຕັ້ງໃໝ່ຂອງຊາວມົ້ງ ມີ 20 ຄອບຄົວ.

ຂ. ວັດບ້ານຫາດຍື້ນນັ້ນ ມີການກ່າວກັນວ່າເປັນວັດທີ່ສ້າງມາເຫິງສົມຄວນ ແຕ່ສະພາບວັດນັ້ນ ຍັງບໍ່ເປັນວັດທີ່ສົມບູນແຕ່ກ່ອນເປັນວັດແບບເຮັດດ້ວຍໄມ້ ສະນັ້ນເມື່ອຜ່ານໄລຍະເວລາມາເຫິງນານ ວັດເພພັງຈຶ່ງບໍ່ມີຖາວອນວັດຖຸໃດຫຼົງເຫຼືອ ຈົນມາເຖິງປີ 2004 ເປັນຕົ້ນມາ ພຣະອາຈານຄໍາໝັ້ນ ໂຊຕິທັມໂມ (ເຈົ້າອະທິການວັດໄຊສະຖານ ຂະນະນັ້ນ, ບັດນີ້ສິກແລ້ວ) ຍ້ອນເພິ່ນເປັນຄົນບ້ານນັ້ນເອງ ໄດ້ພາຍາດໂຍມໄປສ້າງສາລາຖາວອນກວ້າງ 18 x 20 ແມັດ ສໍາເລັດແລ້ວປີ 2007, ວັດດັ່ງກ່າວມີສາສະໜາສະຖານ ຄື ກຸຕິໄມ້ເກົ່າໆ 1 ຫຼັງ, ກຸຕິໄມ້ສ້າງໃໝ່ ຍັງບໍ່ທັນແລ້ວ 1 ຫຼັງ ແລະສາລາໄມ້ສໍາລັບເປັນທີ່ພັກຍາດໂຍມ (ເປັນສາລາໂຮງທັມເກົ່າ) 1 ຫຼັງ, ມີພຣະ 1 ອົງ ເປັນພຣະອາຈານພໍ່ເຖົ້າ 1 ອົງບວດໄດ້ 4 ພັນສາ, ສາມະເນນ 2 ອົງ ບາດໄດ້ 2 ປີ ແລະອີກອົງໜຶ່ງຈັ່ງຫາກບວດໄດ້ 1 ເດືອນ.

ຄ. ໂຮງຮຽນ ແຕ່ປົດປ່ອຍມາ ປີ 1975 ມາຮອດປີ 2005 ໂຮງຮຽນບ້ານດັ່ງກ່າວ ມີ 1 ຫຼັງ ເປີດສອນຮອດຊັ້ນມູລະປະຖົມ ຄື ປໍ 3 ແຕ່ປີ 2005 ເປັນຕົ້ນມາ ມີການສອນຮອດປະຖົມສົມບູນ ຄື ປ 5 (ຈົບປະຖົມ) ກ່ອນໜ້ານີ້ເດັກນ້ອຍບ້ານນີ້ ຮຽນຈົບແຕ່ປະຖົມເທົ່ານັ້ນເພາະຈະຕໍ່ມັດທະຍົມຕ້ອງເຂົ້າໄປຮຽນ ທີ່ບ້ານຊົມຊື່ນ ຫຼືບ້ານອື່ນໆ ຫຼືທີ່ເຂົາມີພີ່ນ້ອງພໍທີ່ຈະຝາກຮຽນໄດ້, ຍັງດີແດ່ແຕ່ຜູ້ຊາຍ ໄດ້ບວດຮຽນເຂົ້າໄປຮຽນໃນເມືອງທາງສົງເລີຍ ປັດຈຸບັນນີ້ກໍເຊັ່ນດຽວກັບໃນອະດີດ ແຕ່ຈະດີແນ່ ກໍບ້ານເມືອງຈະເຣີນຂຶ້ນ ຜູ້ໃດມີຍາດພີ່ນ້ອງຢູ່ທີ່ໃດກໍເອົາລູກຂອງຕົນໄປຝາກຮຽນທີ່ນັ້ນ, ໂຮງຮຽນບ້ານຍື້ນປັດຈຸບັນ ມີ 3 ຫຼັງ ສອງຫຼັງປະຊາຊົນສ້າງເອງ ເຮັດດ້ວຍໄມ້ ສ່ວນ 1 ຫຼັງອົງການສາກົນຊ່ວຍເຫຼືອ ເຮັດດ້ວຍຊິມັງ.

ງ. ເສດຖະກິດຂອງບ້ານຢືນປູກຝັງ ແລະລ້ຽງສັດ ສັດທີ່ລ້ຽງມີສັດກາງບ້ານເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ເຊັ່ນ ໄກ່, ເປັດ, ໝູ, ຕົ້ນໄມ້ເສດຖະກິດມີໝາກມ່ວງ, ພ້າວ ແລະອື່ນໆ, ຊາວບ້ານຫາດຍືນ ມີ 92 ຄອບຄົວ, ຄອບຄົວຊາວມົ້ງ 20 ຄອບຄົວເຮັດໄຮ່ທັງໝົດ, ສ່ວນຄອບຄົວຊາວລາວ 72 ຄອບຄົວ ຄອບຄົວທີ່ມີນາ ພຽງອຕ່ 2 ຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ, ໃນ 2 ຄອບຄົວນັ້ນເຖິງມີນາກໍມີນ້ອຍ ຈຶ່ງບໍ່ເຮັດນາຊໍ້າກັບມາເຮັດໄຮ່ກັນນໍາໝູ່ ເປັນອັນວ່າຊາວບ້ານຫາດຍື້ນທັງໝົດ ມີອາຊີບຊາວໄຮ່ ເນື່ອງຈາກວ່າທຸກຄອບຄົວລ້ວນແຕ່ ເຮັດໄຮ່ ຜົນຜະລິດດ້ານການກເສດທັງໝົດຈຶ່ງປອດສານພິດ, ສ່ວນການປະໂມງ ບໍ່ຖືວ່າເປັນອາຊີບ ເພາະຫາໄດ້ແຕ່ພໍກິນ.

ຈ. ສັງຄົມ ວັດທະນະທັມ ແລະປະຊາຊົນ
- ຊາວບ້ານຫາດຍືນເລີ່ມຕົ້ນຕັ້ງແຕ່ກໍາເນີດບ້ານພຸ້ນ ເຂົາຮຽກເຂົາເອງວ່າ ໄທລານ (ຖາມພວກເຂົາວ່າເປັນຫຍັງຈຶ່ງຮຽກວ່າ ໄທລານ ເຂົາກໍບໍ່ຈັກຊິຕອບ ມີແຕ່ບອກວ່າພໍ່ແມ່ມາເວົ້າຈັງຊີ້, ແຕ່ປັດຈຸບັນນີ້ຊາວບ້ານຫາດຍື້ນທັງໝົດ ມີຊົນເຜົາລາວ(ໄທລານ) ໄທເມີ້ຍ, ພວນ ແລະມົ້ງ.ວັດທະນະທັມຂອງບ້ານຍື້ນ ເໝືອນກັບວັດທະນະທັມລາວທົ່ວໄປໃນເຂດທ້ອງຖິ່ນບໍຣິຄັນ.
- ປະຊາຊົນໃນບ້ານຫາດຍື້ນຕາມສອບຖາມ ຜູ້ທີ່ອາຍຸສົງສຸດມີ 89, ປະຊາຊົນໃນບ້ານນີ້ ຄົນທີ່ອາຍຸ 89 ປີລົງມາຫາ 65 ປີເຫັນວ່າມີຈໍານວນຫຼາຍ, ແຕ່ 64-30 ກໍມີຈຳນວນຫຼາຍເຊັ່ນກັນ, ແຕ່ 30-ໄປຫາເດັກນ້ອຍບໍ່ຄ່ອຍຈະຫຼາຍ ເພາະວ່າ ໃນໄລຍະນີ້ແມ່ນໜ້າຝົນຄົນອອກໄຮ່ ແລະຈະໄປເຮັດວຽກຕ່າງຖິ່ນໃນຕົວເມືອງ ແລະຕ່າງເມືອງ ແລະວຽງຈັນ ສ່ວນມີເກນອາຍຸຍັງຮຽນ ກໍໄປຢູ່ບ້ານພີ່ນ້ອງໃນທີ່ອື່ນໆ ສະຫຼຸບແລ້ວບ້ານນີ້ ມີແຕ່ບ້ານຄົນເຖົ້າຄົນແກ່ 555555555555555

ສ. ການຄົມມະນາຄົມ
- ບ້ານຫາດຍື້ນ ບໍ່ໄກຈາກຕົວແຂວງບໍຣິຄໍາໄຊປານໄດ້ດອກລາວແລ້ວ ມີແຕ່ 80 ກໍເຫັນຈະໄດ້, ແຕ່ຊາວບ້ານຫາດຍື້ນຖືກຕັດຂາດຈາກສັງຄົມພາຍນອກດ້ວຍການຄົມມະ ນາຄົມ, ຖະໜົນເຂົ້າບ້ານຈາກທາງຢາງເມືອງບໍຣິຄັນ ເຂົ້າມາຫາບ້ານເປັນຖະນົນດິນແດງໄລຍະທາງປະມານ 40 ກິໂລແມັດ, ຈາກຈຸດນັ້ນເຂົ້າໄປຕົວແຂວງກໍ 40 ກິໂລແມັດ(ຕາມການໃຫ້ການຂອງນາຍບ້ານ ຜູ້ຂຽນຍັງບໍ່ທັນເຫັນ) ຖນົນເຂົ້າບ້ານໄລຍະ 40 ກິໂລແມັດນີ້ແລ້ວ ເຮັດໃຫ້ຂະບວນລົດຜ້າປ່າຂອງພວກເຮົາບໍ່ສາມາດເຂົ້າໄປເຖິງ ຈຶ່ງຕ້ອງລົງເຮືອທີ່ບ້ານຊົມຊື່ນ ຕ້ອງຂີ່ເຮືອທວນກະແສນໍ້າໄຫຼໄປໄລຍະທາງ 2 ຊົ່ວໂມງກວ່າ, ບ້ານທີ່ໃກ້ກັນດິນຕໍ່ແຜ່ນ ແມ່ນບ້ານເດື່ອ ໄລຍະທາງ 5-6 ກິໂລແມັດ
ບ້ານນີ້ ຈຶ່ງເປັນບ້ານຖືກປິດຢູ່ໂດດດ່ຽວ.
- ບ້ານນີ້ບາງຄອບຄົວມີໂທະທັດ ແຕ່ຕ້ອງເບິ່ງດ້ວຍເຄື່ອງຮັບດາວທຽມ ແຕ່ວ່າກະແສໄຟບໍ່ມີ ຈຶ່ງໃຊ້ກະແສໄຟແລ່ນດ້ວຍຈັກໄຟຟ້າ ແລະບາງຄົວເຮືອນ ໃຊ້ໄຟຟ້າແສງອາທິດ ກໍບໍ່ພໍໃຊ້ ໃຊ້ແຕ່ໃຕ້ຍາມກາງຄືນຢ່າງດຽວ.
- ໂທຣະສັບ ມີສອງບໍຣິສັດ ຄືລາວໂທລະຄົມ(ລາວຈີເອັສເອັມ) ແລະໂທລະຄົມລາວ(ອີທີແອລ) ສໍາລັບລາວໂທລະຄົມ ບາງວັນມີສັນຍານ ບາງວັນບໍ່ມີສັນຍານ, ສ່ວນຢູນິເທລ(ລາວສຕາຣ໌ ແລະທັງໂກບໍ່ມີ)
- ບ້ານເຮືອນຂອງຊາວບ້ານ ເປັນບ້ານໄມ້ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ເປັນເຮືອນແບບຍົກພື້ນ ມຸງສັງກະສີ ແອ້ມແປ້ນ ປູແປ້ນ ສະພາບສົມບູນ ແລະເຄິ່ງສົມບູນ.

2.ຂ.ມອບເຄື່ອງຂອງ
- ສິ່ງຂອງທີ່ນໍາໄປຖວາຍເປັນກອງຜ້າປ່າຄັ້ງນີ້ມີ
1. ຖ້ວຍນ້ອຍ 300 ໃບ.
2. ຖ້ວຍແກງ 50 ໃບ.
3. ກະຕິກນໍ້າ 6 ໜ່ວຍ.
4. ສາດຍາວ 22 ຜີນ.
5. ສາດສັ້ນ 2 ຜືນ.
6. ບ່ວງ 10 ກັບ
7. ແລະເຄື່ອງຄົວຈໍານວນນໜຶ່ງ ຂອງເລົ່ານີ້ຈໍາເປັນຕ້ອງໃຊ້ໃນເວລາຄະນະພວກເຮົາຢູ່ໃນວັດ ແລະບ້ານນີ້ ຈຶ່ງກ່າວຖວາຍ ແລະມອບໃຫ້ເຈົ້າອະທິການເພິ່ນເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍ ໃນເວລາ 05:00 ໂມງ.

2.ຄ. ສູດປະຣິດຕະມຸງຄຸນ
- ເມື່ອຍາດໂຍມຊາວບ້ານ ພ້ອມພຽງກັນເຂົ້າມາສູ່ສະລາໂຮງທັມ ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍແລ້ວ ໃນເວລາ 19:00 ໂມງ, ສາລະວັດປະຈໍາບ້ານນັ້ນ ກໍນໍາພາໄຫວ້ພຣະຮັບສິນ ແລະສູດປະຣິດຕະມຸງຄຸນ ເຊິ່ງມີພຣະສົງຈໍານວນ 5 ອົງ, ສາມະເນນ 4 ອົງ, ລວມເປັນ 9 ອົງ, ພຣະນິມົນມາຈາກວັດຊົມຊື່ນ 1 ອົງ, ພຣະໃນວັດ 1 ອົງ, ສາມະເນນໃນວັດ 2 ອົງ, ເຫຼືອນັ້ນພຣະ ແລະສະມະເນນໄປກັບຄະບວນພວກເຮົາ.

2.ງ. ຕອນຮັບປະທານອາຫານ ແລະຟ້ອນລໍາວົງ ພັກຜ່ອນຫຼັບນອນ.
- ຫຼັງຈາກສູດປະຣິດຕະມຸງຄຸນ ແລະເທດສະໜາ 1 ກັນແລ້ວກໍໃຫ້ພອນ ຫຼັງຈາກນັ້ນຊາວບ້ານ ແລະຄະນະຍາດໂຍມຂອງພວກເຮົາ ກໍໄປຮັບປະທານອາຫານສາມັກຄີ ທີ່ເຂົາຈັດໂຕ໊ະໄວ້ທີ່ແຈວັດ ແລະເດີ່ນໂຮງຮຽນ ຫຼັງຈາກຮັບປະທານແລ້ວ ເຂົາກໍຈັດລໍາວົງສາມັກຄີມ່ວນຊື່ນກັນໄປ, ສ່ວນທີ່ສາລາຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ກໍທະຍອຍກັນມາສົນທະນາ ກັບພຣະສົງ ຈົນຮອດ 9 ໂມງ ອາຕະມາກໍໄວ້ພຣະ ແລະກໍເຂົ້ານອນພັກ ທີ່ເຕັນເຊິ່ງສາມະເນນ ແລະສັງກະລີກະກຽມໄວ້ນອນຫຼັບຄັກດີຢູ່ດອກ ແຕ່ຕື່ນເປັນໄລຍະໄລຍະ ເໝືອນມີສັດນ້ອຍໆມາກັດ ຕື່ນຂຶ້ນມາຖາມຊາວບ້ານວ່າມີສັດນ້ອຍໆມາກັດ ເຂົາບອກວ່າແມ່ນຮິ້ນ ມັນມາກັບແສງໄຟ ສົງໄສມັນເຂົ້າເຕັນຕ໌ຕອນເປີດເຕັນຕ໌ໄວ້ ເຂົາບອກວ່າຖ້າບໍ່ເປີດໄຟແມ່ນບໍ່ມີ, ຖາມນາຍບ້ານວຽງຈະເລີນ ທີ່ໄປນໍາພວກເຮົາວ່າ ລໍາວົງເລີກຈັກໂມງ ເຂົາຕອບວ່າ ບ່າຍ 1 ໂມງ, ໄປນອນທີ່ໃດ ເຂົາຕອບວ່າ ຢາຍກັນນອນທີ່ເຮືອນປະຊາຊົນ ກໍໄປເຂົ້າຫ້ອງນໍ້າ ແລະອາບນໍ້າຮອດ ຝົນຕົກລົງມາຕັ້ງແຕ່ 5 ໂມງພຸ້ນ.

2.ຈ. ຕອນຕັກບາດຖວາຍສັງຄະທານ.
- ເຖິງຝົນຕົກກະຕາມຊາວບ້ານກໍພາກັນແຂ່ງຝົນ ເອົາພາຈັງຫັນ ແລະເຄື່ອງທານເຂົ້າມາວັດ, ຮອດເວລາ 07:00 ຕາມກໍານົດສາລະວັດນໍາພາໄຫວ້ພຣະ, ຮັບສິນ, ຖວາຍບິນທະບາດ ແລະຖວາຍກອງຜ້າປ່າເລີຍ ພຣະສົງສັນເຂົ້າແລ້ວ ເຂົາກໍອາຣາດທະນາຟັງເທດສລອງສັບພະທານ ແລະໃຫ້ພອນຢາດນໍ້າເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍ, ໃນນັ້ນ ກໍໄດ້ຖວາຍເງິນຜ້າປ່າຈໍານວນ 12.750.000 ກີບ ເປັນຕົ້ນທືນສົມທົບສ້າງປະຕູໂຂງ.

3. ຕອນກັບ.
- ຕາມກໍານົດການຄະນະພວກເຮົາຈະນອນພັກທີ່ບ້ານຍື້ນນີ້ 2 ຄືນ, ແຕ່ມາເບິ່ງສະພາບການແລ້ວ ຄື.
1. ກິດຈະກໍາທໍາບຸນ ສໍາເລັດລຸລ່ວງໄປໂດຍດີ.
2. ບ້ານດັ່ງກ່າວເປັນບ້ານຖືກປິດ ຫຼືບ້ານບັງບົດ ຄືມີແຕ່ບ້ານດຽວເທົ່ານັ້ນ ເໜືອຂຶ້ນໄປຕາມລໍານໍ້າກໍເປັນປ່າ ລົງໄປໃຕ້ຕາມລໍານໍ້າກໍເປັນປ່າບໍ່ມີບ້ານຈົນໄປຮອດບ້ານຊົມຊືນ ມີບ້ານດຽວທີ່ໃກ້ກັນທາງທິດຕາເວັນອອກ ແຕ່ຕ້ອງຢ່າງໄປປະມານ 5-6 ກິໂລແມັດ.
3. ບໍ່ມີແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວ ມີແຕ່ລົງຫາດ ແຕ່ວ່າຍາມນີ້ຫາດຈົມໝົດແລ້ວ.
- ດ້ວຍເຫດນັ້ນຄະນະພວກເຮົາກໍຕົກລົງກັບກັບໃນວັນນີ້ເລີຍ ຄືວັນເສົາ ວັນທີ 21 ພຶດສະພາ 2011 ຫຼັງເພນ, ຮອດເວລາເພນຍາດໂຍມ ຊາວບ້ານກໍມາຖວາຍເພນສໍາເລັດແລ້ວ ຍາດໂຍມກໍຮັບປະທານອາຫານ ຮອດ 13:00 ໂມງອອກຕົນຍາດໂຍມກໍທະຍອຍພາກັບລົງເຮືອ ເຮືອຂອງຜູ້ຂຽນອອກຈາກບ້ານຫາດຍືນ ເວລາ 13:46 ໂມງ-ລ່ອງມາຮອດບ້ານຊົມຊື່ນ 13:00 ໂມງ, ກະກຽມຂຶ້ນລົດເສັດສັບກໍແລ່ນອອກຈາກບ້ານຊົມຊື່ນ(ທ່າເຮືອ ມຸ້ງໜ້າສູ່ບໍຣິຄໍາໄຊທາງປູຢາງໃໝ່ ຮອດຕົວເມືອງ 14:00 ໂມງ ແລ້ວກໍມຸ້ງໜ້າສູ່ວຽງຈັນເລາະສົ່ງຄົນຕາມບ້ານຕ່າງໆ ກໍມາຮອດວັດ 19:00 ໂມງພໍດິບພໍດີ ເປັນອັນວ່າພາລະກິດພວກເຮົາສໍາເລັດລຸລ່ວງໂດຍດີ.
- ໝາຍເຫດ: ໄດ້ຂ່າວ່າຢູ່ເໜືອບ້ານຂຶ້ນໄປປະມານ 5-6 ກິໂລ ຈະມີການສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້ານໍ້າງຽບ.

ຄະນະຜ້າວັດວຽງຈະເຣີນ ໄປທອດທີ່ບ້ານຫາດຍືນນັ້ນ ກັບມາຮອດວຽງຈັນ 19:00 ໂມງພໍດີ

1. ຕອນໄປ
- ຄະນະຜ້າປ່າຈາກວັດວຽງຈະເຣີນ ໄດ້ອອກເດີນທາງຈາກວັດວຽງຈະເຣີນ ເມືອງໄຊເຊດຖາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄປທອດຖວາຍທີ່ວັດບ້ານຫາດຍື້ນ ເມືອງບໍຣິຄັນ ແຂວງບໍຣິຄໍາໄຊ ນໍາໂດຍພຣະຄຣູເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ ເຈົ້າອະທິການວັດໃໝ່ວຽງຈະເຣີນ ໄດ້ອອກເດີນທາງຈາກວັດວຽງຈະເຣີນ ເວລາ 08:45 ໂມງ ຂອງວັນທີ 20 ພຶດສະພາ 2011 ດ້ວຍລົດຕູ້ຈໍານວນ 5 ຄັນ ຈໍານວນພົນ 73 ຄົນ.


- ການເດີນທາງ ຂອງວັນທີ 20 ພຶດສະພານັ້ນ ຈາກວຽງຈັນ ມາຮອດບໍຣິຄໍາໄຊ ກໍໄດ້ມາຮັບປະທານອາຫານ ທີ່ເຮືອນນ້ອງສາວຂອງເຈົ້າແຂວງ(ທ່ານປ້ານ ພິລາວົງ) ເຊິ່ງນ້ອງສາວເຈົ້າແຂວງເຊິ່ງຢູ່ຕິດກັນ ເພາະວ່ານ້ອງສາວຂອງເຈົ້າແຂວງຮູ້ຈັກກັນກໍເລີຍໂທຫາ ເມື່ອຮູ້ວ່າຂະບວນຂອງເຮົາຈະຜ່ານໄປທາງນັ້ນ ນ້ອງສາວເຈົ້າແຂວງ ກໍໄດ້ນິມົນພຣະສັນເຂົ້າ ແລະຄະນະພວກເຮົາສັນເຂົ້າທີ່ເຮືອນເພິ່ນ 11:23 ນາທີຣົດພວກເຮົາໄດ້ໄປຮອດບ້ານພັກຂອງນ້ອງສາວເຈົ້າແຂວງ ເຊິ່ງມີທ່ານເຈົ້າແຂວງ ຄອບຄົວ ແລະຍາດພີ່ນ້ອງມາລໍຕ້ອນຮັບຫຼວງຫຼາຍ ຮອດແລ້ວເຈົ້າພາບກໍນິມົນພຣະສົງສັນເຂົ້າເລີຍ ເຊິ່ງອາຫານພ້ອມແລ້ວຮຽບຮ້ອຍຢູ່ເທິງໂຕ໊ະ ແລ້ວກໍເຊີນຍາດໂຍມທີ່ໄປກັບພວກເຮົາຮັບປະທານຕໍ່ກັນເລີຍ ເຊິ່ງເຂົາກໍກຽມອາຫານໄວ້ອີກຕ່າງຫາກ: ອາຫານວັນນັ້ນເຕັມພາ ທີ່ພໍຈື່ໄດ້ມີຕົ້ມປາໂຈກ ລາບປາໂຈກ ທອດຊີ້ນປາໂຈກ ແຈ່ວ ສົ້ມຜັກສ້ຽນ ສົ້ມຜັກກຸ່ມ ແລະປີ້ງໄກ່ ເມື່ອສັນອາຫານແລ້ວ ທ່ານເຈົ້າແຂວງ ຄອບຄົວ ແລະຍາດພີ່ນ້ອງກໍເອົາຊອງປັດໄຈມາຮ່ວມບຸນຖວາຍໃຫ້ອາຈານເນືອງພິລັກ ແລ້ວພຣະສົງກໍໃຫ້ພອນມອບຂອງຂວັນ ໃຫ້ເຈົ້າພາບແລ້ວ ກໍຂຶ້ນລົດອອກເດີນທາງໄປຍັງບ້ານຊົມຊື່ນ ຕາມສາຍທາງປາກຊັນເມືອງໃໝ່ບໍຣິຄັນ ເຊິ່ງເປັນຈຸດລົງເຮືອໄປບ້ານຫາດຍື້ນ(ທ່າເຮືອ) ເມື່ອໄປຮອດທ່າເຮືອພໍດີຝົນຕົກ 12:00 ໂມງຮອດ 13:00 ໂມງ ຄະນະພວກເຮົາກໍໄດ້ລົງເຮືອຫາງຍາວ ເຊິ່ງທາງອົງການຈັດຕັ້ງບ້ານຫາດຍື້ນ ຈັດມາຮັບຄະນະຜ້າປ່າ ຈະນວນ 14 ລໍາ ຄົນເດີນທາງໃນຄະນະຜ້າປ່າພວກເຮົາລົງເຮືອໄດ້ 12 ຄັນ ອີກ 2 ຄັນກໍບັນທຸກສາດ ເຄື່ອງກອງບຸນ ແລ້ວກໍອອກເດີນທາງໄປທາງເຮືອ ເຮືອແລ່ນເຮືອຂຶ້ນຕາມສາຍນໍ້າງຽບ ທີ່ນໍ້າມາກສົມຄວນ ເພາະໄລລະ 2-3 ທິດຜ່ານມາຝົນຕົກຫຼາຍ ເຮືອແລ່ນດ້ວຍຄວາມຊ້າ ຕາມລໍານໍ້າທີ່ແຄບໆປະມານບໍ່ເກີນ 200-300 ແມັດ ສອງຟາກຝັ່ງແມ່ນໍ້າເຕັມໄປດ້ວຍຕົ້ນໄມ້ນານາພັນ ທັງຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ແລະນ້ອຍ ເຮືອຜ່ານໄປເຫິງໆ ຈຶ່ງເຫັນໄຮ່ ແລະກະຕູບຂອງປະຊາຊົນ ແລະໃນລໍານໍ້າຊັນກໍເຫັນດອນນ້ອຍໆ ທີ່ມີຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ 2-3 ດອນ ເວລາຜ່ານໄປ 2 ຊົ່ວໂມງກັບ 14 ນາທີ ເຮືອຂອງຄະນະພວກເຮົາຈຶ່ງໄປເຖິງທ່ານວັດບ້ານຫາດຍື້ນ ເຊິ່ງຊາວບ້ານ ລໍຕ້ອນຮັບພວກເຮົາຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ.

2. ຕອນຢູ່ບ້ານຫາດຍື້ນ
2.ກ. ສະພາບຂອງບ້ານຫາດຍື້ນ.
- ຄະນະຜ້າປ່າພວກເຮົາໄປຮອດວັດເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ເຖົ້າແກ່ຍິງຊາຍ ໄດ້ເຂົ້າມາຕ້ອນຮັບພວກເຮົາ ຕາມແບບສະບັບຊາວພວນ ແລະຊາວເມື້ອຍ, ຫຼັງຈາກທໍາພິທີແລ້ວ ກໍໄດ້ສົນທະນາກັບຄົນເຖົ້າຄົນແກ່ ແລະຄະນະອົງການຈັກຕັ້ງບ້ານ ອັນມີນາຍບ້ານ ເຖົ້າແກ່ແນວໂຮມ, ກໍຖາມສະພາບວັດ ແລະບ້ານ ຄະນບ້ານເປັນຕົວແທນລາຍງານ ດັ່ງນີ້

ກ. ບ້ານຫາດຍື້ນນີ້ ເປັນບ້ານເກົ່າແກ່ ສ້າງມາແຕ່ປີ 1885 ແຕ່ກ່ອນມີຄອບຄົວພຽງ 20 ຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ, ຊາວບ້ານນີ້ແຕ່ກ່ອນ ຢູ່ບ້ານຫາດຄໍາ ແຕ່ເມື່ອຝຣັ່ງມາເອົາແຮ່ຄໍາ ກໍຍ້າຍຊາວບ້ານມາຕັ້ງບ້ານຢູ່ທີ່ນີ້ (ຈ້າງຊາວບ້ານນີ້ເປັນກຸລີ) ກໍຮຽກວ່າບ້ານຫາດຍື້ນ ເມື່ອປີ 1972 ສົງຄາມເກີດຂື້ນ ມີການຖິ້ມລະເບີດ ຊາວບ້ານຍື້ນທັງໝົດກໍອົບພະຍົບອອກຈາກບ້ານໄປລີ້ຢູ່ປ່າ ຈົນປີ 1975 ຈຶ່ງໄດ້ກັບມາບ້ານ ນັບແຕ່ບັດນັ້ນມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້ ບ້ານຍື້ນມີຄອບຄົວ 92 ຄອບຄົວ ແບ່ງເປັນສອງຄຸ້ມ ຄຸ້ມເດີມເຊິ່ງເປັນຄຸ້ນໃຕ້ວັດ ມີຊາວຢູ່ 72 ຄອບຄົວ ແລະຄຸ້ມເໜືອ ເຊິ່ງເປັນບ້ານຕັ້ງໃໝ່ຂອງຊາວມົ້ງ ມີ 20 ຄອບຄົວ.

ຂ. ວັດບ້ານຫາດຍື້ນນັ້ນ ມີການກ່າວກັນວ່າເປັນວັດທີ່ສ້າງມາເຫິງສົມຄວນ ແຕ່ສະພາບວັດນັ້ນ ຍັງບໍ່ເປັນວັດທີ່ສົມບູນແຕ່ກ່ອນເປັນວັດແບບເຮັດດ້ວຍໄມ້ ສະນັ້ນເມື່ອຜ່ານໄລຍະເວລາມາເຫິງນານ ວັດເພພັງຈຶ່ງບໍ່ມີຖາວອນວັດຖຸໃດຫຼົງເຫຼືອ ຈົນມາເຖິງປີ 2004 ເປັນຕົ້ນມາ ພຣະອາຈານຄໍາໝັ້ນ ໂຊຕິທັມໂມ (ເຈົ້າອະທິການວັດໄຊສະຖານ ຂະນະນັ້ນ, ບັດນີ້ສິກແລ້ວ) ຍ້ອນເພິ່ນເປັນຄົນບ້ານນັ້ນເອງ ໄດ້ພາຍາດໂຍມໄປສ້າງສາລາຖາວອນກວ້າງ 18 x 20 ແມັດ ສໍາເລັດແລ້ວປີ 2007, ວັດດັ່ງກ່າວມີສາສະໜາສະຖານ ຄື ກຸຕິໄມ້ເກົ່າໆ 1 ຫຼັງ, ກຸຕິໄມ້ສ້າງໃໝ່ ຍັງບໍ່ທັນແລ້ວ 1 ຫຼັງ ແລະສາລາໄມ້ສໍາລັບເປັນທີ່ພັກຍາດໂຍມ (ເປັນສາລາໂຮງທັມເກົ່າ) 1 ຫຼັງ, ມີພຣະ 1 ອົງ ເປັນພຣະອາຈານພໍ່ເຖົ້າ 1 ອົງບວດໄດ້ 4 ພັນສາ, ສາມະເນນ 2 ອົງ ບາດໄດ້ 2 ປີ ແລະອີກອົງໜຶ່ງຈັ່ງຫາກບວດໄດ້ 1 ເດືອນ.

ຄ. ໂຮງຮຽນ ແຕ່ປົດປ່ອຍມາ ປີ 1975 ມາຮອດປີ 2005 ໂຮງຮຽນບ້ານດັ່ງກ່າວ ມີ 1 ຫຼັງ ເປີດສອນຮອດຊັ້ນມູລະປະຖົມ ຄື ປໍ 3 ແຕ່ປີ 2005 ເປັນຕົ້ນມາ ມີການສອນຮອດປະຖົມສົມບູນ ຄື ປ 5 (ຈົບປະຖົມ) ກ່ອນໜ້ານີ້ເດັກນ້ອຍບ້ານນີ້ ຮຽນຈົບແຕ່ປະຖົມເທົ່ານັ້ນເພາະຈະຕໍ່ມັດທະຍົມຕ້ອງເຂົ້າໄປຮຽນ ທີ່ບ້ານຊົມຊື່ນ ຫຼືບ້ານອື່ນໆ ຫຼືທີ່ເຂົາມີພີ່ນ້ອງພໍທີ່ຈະຝາກຮຽນໄດ້, ຍັງດີແດ່ແຕ່ຜູ້ຊາຍ ໄດ້ບວດຮຽນເຂົ້າໄປຮຽນໃນເມືອງທາງສົງເລີຍ ປັດຈຸບັນນີ້ກໍເຊັ່ນດຽວກັບໃນອະດີດ ແຕ່ຈະດີແນ່ ກໍບ້ານເມືອງຈະເຣີນຂຶ້ນ ຜູ້ໃດມີຍາດພີ່ນ້ອງຢູ່ທີ່ໃດກໍເອົາລູກຂອງຕົນໄປຝາກຮຽນທີ່ນັ້ນ, ໂຮງຮຽນບ້ານຍື້ນປັດຈຸບັນ ມີ 3 ຫຼັງ ສອງຫຼັງປະຊາຊົນສ້າງເອງ ເຮັດດ້ວຍໄມ້ ສ່ວນ 1 ຫຼັງອົງການສາກົນຊ່ວຍເຫຼືອ ເຮັດດ້ວຍຊິມັງ.

ງ. ເສດຖະກິດຂອງບ້ານຢືນປູກຝັງ ແລະລ້ຽງສັດ ສັດທີ່ລ້ຽງມີສັດກາງບ້ານເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ເຊັ່ນ ໄກ່, ເປັດ, ໝູ, ຕົ້ນໄມ້ເສດຖະກິດມີໝາກມ່ວງ, ພ້າວ ແລະອື່ນໆ, ຊາວບ້ານຫາດຍືນ ມີ 92 ຄອບຄົວ, ຄອບຄົວຊາວມົ້ງ 20 ຄອບຄົວເຮັດໄຮ່ທັງໝົດ, ສ່ວນຄອບຄົວຊາວລາວ 72 ຄອບຄົວ ຄອບຄົວທີ່ມີນາ ພຽງອຕ່ 2 ຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ, ໃນ 2 ຄອບຄົວນັ້ນເຖິງມີນາກໍມີນ້ອຍ ຈຶ່ງບໍ່ເຮັດນາຊໍ້າກັບມາເຮັດໄຮ່ກັນນໍາໝູ່ ເປັນອັນວ່າຊາວບ້ານຫາດຍື້ນທັງໝົດ ມີອາຊີບຊາວໄຮ່ ເນື່ອງຈາກວ່າທຸກຄອບຄົວລ້ວນແຕ່ ເຮັດໄຮ່ ຜົນຜະລິດດ້ານການກເສດທັງໝົດຈຶ່ງປອດສານພິດ, ສ່ວນການປະໂມງ ບໍ່ຖືວ່າເປັນອາຊີບ ເພາະຫາໄດ້ແຕ່ພໍກິນ.

ຈ. ສັງຄົມ ວັດທະນະທັມ ແລະປະຊາຊົນ
- ຊາວບ້ານຫາດຍືນເລີ່ມຕົ້ນຕັ້ງແຕ່ກໍາເນີດບ້ານພຸ້ນ ເຂົາຮຽກເຂົາເອງວ່າ ໄທລານ (ຖາມພວກເຂົາວ່າເປັນຫຍັງຈຶ່ງຮຽກວ່າ ໄທລານ ເຂົາກໍບໍ່ຈັກຊິຕອບ ມີແຕ່ບອກວ່າພໍ່ແມ່ມາເວົ້າຈັງຊີ້, ແຕ່ປັດຈຸບັນນີ້ຊາວບ້ານຫາດຍື້ນທັງໝົດ ມີຊົນເຜົາລາວ(ໄທລານ) ໄທເມີ້ຍ, ພວນ ແລະມົ້ງ.ວັດທະນະທັມຂອງບ້ານຍື້ນ ເໝືອນກັບວັດທະນະທັມລາວທົ່ວໄປໃນເຂດທ້ອງຖິ່ນບໍຣິຄັນ.
- ປະຊາຊົນໃນບ້ານຫາດຍື້ນຕາມສອບຖາມ ຜູ້ທີ່ອາຍຸສົງສຸດມີ 89, ປະຊາຊົນໃນບ້ານນີ້ ຄົນທີ່ອາຍຸ 89 ປີລົງມາຫາ 65 ປີເຫັນວ່າມີຈໍານວນຫຼາຍ, ແຕ່ 64-30 ກໍມີຈຳນວນຫຼາຍເຊັ່ນກັນ, ແຕ່ 30-ໄປຫາເດັກນ້ອຍບໍ່ຄ່ອຍຈະຫຼາຍ ເພາະວ່າ ໃນໄລຍະນີ້ແມ່ນໜ້າຝົນຄົນອອກໄຮ່ ແລະຈະໄປເຮັດວຽກຕ່າງຖິ່ນໃນຕົວເມືອງ ແລະຕ່າງເມືອງ ແລະວຽງຈັນ ສ່ວນມີເກນອາຍຸຍັງຮຽນ ກໍໄປຢູ່ບ້ານພີ່ນ້ອງໃນທີ່ອື່ນໆ ສະຫຼຸບແລ້ວບ້ານນີ້ ມີແຕ່ບ້ານຄົນເຖົ້າຄົນແກ່ 555555555555555

ສ. ການຄົມມະນາຄົມ
- ບ້ານຫາດຍື້ນ ບໍ່ໄກຈາກຕົວແຂວງບໍຣິຄໍາໄຊປານໄດ້ດອກລາວແລ້ວ ມີແຕ່ 80 ກໍເຫັນຈະໄດ້, ແຕ່ຊາວບ້ານຫາດຍື້ນຖືກຕັດຂາດຈາກສັງຄົມພາຍນອກດ້ວຍການຄົມມະ ນາຄົມ, ຖະໜົນເຂົ້າບ້ານຈາກທາງຢາງເມືອງບໍຣິຄັນ ເຂົ້າມາຫາບ້ານເປັນຖະນົນດິນແດງໄລຍະທາງປະມານ 40 ກິໂລແມັດ, ຈາກຈຸດນັ້ນເຂົ້າໄປຕົວແຂວງກໍ 40 ກິໂລແມັດ(ຕາມການໃຫ້ການຂອງນາຍບ້ານ ຜູ້ຂຽນຍັງບໍ່ທັນເຫັນ) ຖນົນເຂົ້າບ້ານໄລຍະ 40 ກິໂລແມັດນີ້ແລ້ວ ເຮັດໃຫ້ຂະບວນລົດຜ້າປ່າຂອງພວກເຮົາບໍ່ສາມາດເຂົ້າໄປເຖິງ ຈຶ່ງຕ້ອງລົງເຮືອທີ່ບ້ານຊົມຊື່ນ ຕ້ອງຂີ່ເຮືອທວນກະແສນໍ້າໄຫຼໄປໄລຍະທາງ 2 ຊົ່ວໂມງກວ່າ, ບ້ານທີ່ໃກ້ກັນດິນຕໍ່ແຜ່ນ ແມ່ນບ້ານເດື່ອ ໄລຍະທາງ 5-6 ກິໂລແມັດ
ບ້ານນີ້ ຈຶ່ງເປັນບ້ານຖືກປິດຢູ່ໂດດດ່ຽວ.
- ບ້ານນີ້ບາງຄອບຄົວມີໂທະທັດ ແຕ່ຕ້ອງເບິ່ງດ້ວຍເຄື່ອງຮັບດາວທຽມ ແຕ່ວ່າກະແສໄຟບໍ່ມີ ຈຶ່ງໃຊ້ກະແສໄຟແລ່ນດ້ວຍຈັກໄຟຟ້າ ແລະບາງຄົວເຮືອນ ໃຊ້ໄຟຟ້າແສງອາທິດ ກໍບໍ່ພໍໃຊ້ ໃຊ້ແຕ່ໃຕ້ຍາມກາງຄືນຢ່າງດຽວ.
- ໂທຣະສັບ ມີສອງບໍຣິສັດ ຄືລາວໂທລະຄົມ(ລາວຈີເອັສເອັມ) ແລະໂທລະຄົມລາວ(ອີທີແອລ) ສໍາລັບລາວໂທລະຄົມ ບາງວັນມີສັນຍານ ບາງວັນບໍ່ມີສັນຍານ, ສ່ວນຢູນິເທລ(ລາວສຕາຣ໌ ແລະທັງໂກບໍ່ມີ)
- ບ້ານເຮືອນຂອງຊາວບ້ານ ເປັນບ້ານໄມ້ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ເປັນເຮືອນແບບຍົກພື້ນ ມຸງສັງກະສີ ແອ້ມ

2.ຂ.ມອບເຄື່ອງຂອງ
- ສິ່ງຂອງທີ່ນໍາໄປຖວາຍເປັນກອງຜ້າປ່າຄັ້ງນີ້ມີ
1. ຖ້ວຍນ້ອຍ 300 ໃບ.
2. ຖ້ວຍແກງ 50 ໃບ.
3. ກະຕິກນໍ້າ 6 ໜ່ວຍ.
4. ສາດຍາວ 22 ຜີນ.
5. ສາດສັ້ນ 2 ຜືນ.
6. ບ່ວງ 10 ກັບ
7. ແລະເຄື່ອງຄົວຈໍານວນນໜຶ່ງ ຂອງເລົ່ານີ້ຈໍາເປັນຕ້ອງໃຊ້ໃນເວລາຄະນະພວກເຮົາຢູ່ໃນວັດ ແລະບ້ານນີ້ ຈຶ່ງກ່າວຖວາຍ ແລະມອບໃຫ້ເຈົ້າອະທິການເພິ່ນເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍ ໃນເວລາ 05:00 ໂມງ.

2.ຄ. ສູດປະຣິດຕະມຸງຄຸນ
- ເມື່ອຍາດໂຍມຊາວບ້ານ ພ້ອມພຽງກັນເຂົ້າມາສູ່ສະລາໂຮງທັມ ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍແລ້ວ ໃນເວລາ 19:00 ໂມງ, ສາລະວັດປະຈໍາບ້ານນັ້ນ ກໍນໍາພາໄຫວ້ພຣະຮັບສິນ ແລະສູດປະຣິດຕະມຸງຄຸນ ເຊິ່ງມີພຣະສົງຈໍານວນ 5 ອົງ, ສາມະເນນ 4 ອົງ, ລວມເປັນ 9 ອົງ, ພຣະນິມົນມາຈາກວັດຊົມຊື່ນ 1 ອົງ, ພຣະໃນວັດ 1 ອົງ, ສາມະເນນໃນວັດ 2 ອົງ, ເຫຼືອນັ້ນພຣະ ແລະສະມະເນນໄປກັບຄະບວນພວກເຮົາ.

2.ງ. ຕອນຮັບປະທານອາຫານ ແລະຟ້ອນລໍາວົງ ພັກຜ່ອນຫຼັບນອນ.
- ຫຼັງຈາກສູດປະຣິດຕະມຸງຄຸນ ແລະເທດສະໜາ 1 ກັນແລ້ວກໍໃຫ້ພອນ ຫຼັງຈາກນັ້ນຊາວບ້ານ ແລະຄະນະຍາດໂຍມຂອງພວກເຮົາ ກໍໄປຮັບປະທານອາຫານສາມັກຄີ ທີ່ເຂົາຈັດໂຕ໊ະໄວ້ທີ່ແຈວັດ ແລະເດີ່ນໂຮງຮຽນ ຫຼັງຈາກຮັບປະທານແລ້ວ ເຂົາກໍຈັດລໍາວົງສາມັກຄີມ່ວນຊື່ນກັນໄປ, ສ່ວນທີ່ສາລາຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ກໍທະຍອຍກັນມາສົນທະນາ ກັບພຣະສົງ ຈົນຮອດ 9 ໂມງ ອາຕະມາກໍໄວ້ພຣະ ແລະກໍເຂົ້ານອນພັກ ທີ່ເຕັນເຊິ່ງສາມະເນນ ແລະສັງກະລີກະກຽມໄວ້ນອນຫຼັບຄັກດີຢູ່ດອກ ແຕ່ຕື່ນເປັນໄລຍະໄລຍະ ເໝືອນມີສັດນ້ອຍໆມາກັດ ຕື່ນຂຶ້ນມາຖາມຊາວບ້ານວ່າມີສັດນ້ອຍໆມາກັດ ເຂົາບອກວ່າແມ່ນຮິ້ນ ມັນມາກັບແສງໄຟ ສົງໄສມັນເຂົ້າເຕັນຕ໌ຕອນເປີດເຕັນຕ໌ໄວ້ ເຂົາບອກວ່າຖ້າບໍ່ເປີດໄຟແມ່ນບໍ່ມີ, ຖາມນາຍບ້ານວຽງຈະເລີນ ທີ່ໄປນໍາພວກເຮົາວ່າ ລໍາວົງເລີກຈັກໂມງ ເຂົາຕອບວ່າ ບ່າຍ 1 ໂມງ, ໄປນອນທີ່ໃດ ເຂົາຕອບວ່າ ຢາຍກັນນອນທີ່ເຮືອນປະຊາຊົນ ກໍໄປເຂົ້າຫ້ອງນໍ້າ ແລະອາບນໍ້າຮອດ ຝົນຕົກລົງມາຕັ້ງແຕ່ 5 ໂມງພຸ້ນ.

2.ຈ. ຕອນຕັກບາດຖວາຍສັງຄະທານ.
- ເຖິງຝົນຕົກກະຕາມຊາວບ້ານກໍພາກັນແຂ່ງຝົນ ເອົາພາຈັງຫັນ ແລະເຄື່ອງທານເຂົ້າມາວັດ, ຮອດເວລາ 07:00 ຕາມກໍານົດສາລະວັດນໍາພາໄຫວ້ພຣະ, ຮັບສິນ, ຖວາຍບິນທະບາດ ແລະຖວາຍກອງຜ້າປ່າເລີຍ ພຣະສົງສັນເຂົ້າແລ້ວ ເຂົາກໍອາຣາດທະນາຟັງເທດສລອງສັບພະທານ ແລະໃຫ້ພອນຢາດນໍ້າເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍ, ໃນນັ້ນ ກໍໄດ້ຖວາຍເງິນຜ້າປ່າຈໍານວນ 12.750.000 ກີບ ເປັນຕົ້ນທືນສົມທົບສ້າງປະຕູໂຂງ.

3. ຕອນກັບ.
- ຕາມກໍານົດການຄະນະພວກເຮົາຈະນອນພັກທີ່ບ້ານຍື້ນນີ້ 2 ຄືນ, ແຕ່ມາເບິ່ງສະພາບການແລ້ວ ຄື.
1. ກິດຈະກໍາທໍາບຸນ ສໍາເລັດລຸລ່ວງໄປໂດຍດີ.
2. ບ້ານດັ່ງກ່າວເປັນບ້ານຖືກປິດ ຫຼືບ້ານບັງບົດ ຄືມີແຕ່ບ້ານດຽວເທົ່ານັ້ນ ເໜືອຂຶ້ນໄປຕາມລໍານໍ້າກໍເປັນປ່າ ລົງໄປໃຕ້ຕາມລໍານໍ້າກໍເປັນປ່າບໍ່ມີບ້ານຈົນໄປຮອດບ້ານຊົມຊືນ ມີບ້ານດຽວທີ່ໃກ້ກັນທາງທິດຕາເວັນອອກ ແຕ່ຕ້ອງຢ່າງໄປປະມານ 5-6 ກິໂລແມັດ.
3. ບໍ່ມີແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວ ມີແຕ່ລົງຫາດ ແຕ່ວ່າຍາມນີ້ຫາດຈົມໝົດແລ້ວ.
- ດ້ວຍເຫດນັ້ນຄະນະພວກເຮົາກໍຕົກລົງກັບກັບໃນວັນນີ້ເລີຍ ຄືວັນເສົາ ວັນທີ 21 ພຶດສະພາ 2011 ຫຼັງເພນ, ຮອດເວລາເພນຍາດໂຍມ ຊາວບ້ານກໍມາຖວາຍເພນສໍາເລັດແລ້ວ ຍາດໂຍມກໍຮັບປະທານອາຫານ ຮອດ 13:00 ໂມງອອກຕົນຍາດໂຍມກໍທະຍອຍພາກັບລົງເຮືອ ເຮືອຂອງຜູ້ຂຽນອອກຈາກບ້ານຫາດຍືນ ເວລາ 13:46 ໂມງ-ລ່ອງມາຮອດບ້ານຊົມຊື່ນ 13:00 ໂມງ, ກະກຽມຂຶ້ນລົດເສັດສັບກໍແລ່ນອອກຈາກບ້ານຊົມຊື່ນ(ທ່າເຮືອ ມຸ້ງໜ້າສູ່ບໍຣິຄໍາໄຊທາງປູຢາງໃໝ່ ຮອດຕົວເມືອງ 14:00 ໂມງ ແລ້ວກໍມຸ້ງໜ້າສູ່ວຽງຈັນເລາະສົ່ງຄົນຕາມບ້ານຕ່າງໆ ກໍມາຮອດວັດ 19:00 ໂມງພໍດິບພໍດີ ເປັນອັນວ່າພາລະກິດພວກເຮົາສໍາເລັດລຸລ່ວງໂດຍດີ.
- ໝາຍເຫດ: ໄດ້ຂ່າວ່າຢູ່ເໜືອບ້ານຂຶ້ນໄປປະມານ 5-6 ກິໂລ ຈະມີການສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້ານໍ້າງຽບ.