ຄວາມໝາຍຂອງພຣະວິນັຍປິດົກ

ພຣະວິນັຍປິກດົກ: ປະມວນພຸດທະພົດໝວດພຣະວິນັຍ ຄືພຸດທະບັນ ຍັດ ກ່ຽວກັບຄວາມປະພຶດ ຄວາມເປັນຢູ່ ຂະໜົບທັມນຽມ ແລະການດຳເນີນ ກິດຈະການຕ່າງໆ ຂອງພິກຂຸສົງ ແລະພິກຂຸນີສົງ ແບ່ງອອກເປັນ 5 ຄໍາພີ ເຊິ່ງບູຮານນະຈານເພີ່ມຫຍໍ້ເຂົ້າສັ້ນໆ ຮຽກວ່າຫົວໃຈພຣະວິນັຍ ຄື ອາ, ປາ, ມະ, ຈຸ, ປະ) ກ່າວເປັນຂໍ້ໆດັ່ງນີິ້:
1. ອາທິກັມມິກະ: ຫຼືປາຣາຊິກ ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດທີ່ກ່ຽວດ້ວຍ ອາບັດ ໜັກ ຂແງຝ່າຍພິກຂຸສົງ ຕັ້ງແຕ່ປາຣາຊິກ ຮອດອະຣິຍົຕ.
2. ປາຈິຕຕີ: ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດທີ່ກ່ຽວກັບອາບັດເບົາ ຕັ້ງແຕ່ນິສສັຄຄີປາ ຈີຕຕີ ເຖິງເສຂິຍະວັຕ ລວມຕລອດຮອດທັງພິກຂຸນີວິພັງທັງໝົດ.
3. ມະຫາວັຄ: ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດນອກປາຕິໂມກຂ໌ ຕອນຕົ້ນ 10 ຂັນທະ ກະ ຫຼື 10 ຕອນ.
4. ຈຸລລະວັຄ: ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດນອກປາຕິໂມກຂ໌ຕອນປາຍ 12 ຂັນທະ ກະ.
5. ປະຣິວາຣວັຄ: ຄັມພີປະກັບ ຫຼືຄູ່ມືບັນຈຸຄຳຖາມ ຄໍາຕອບສຳລັບ ຊ້ອມ ຄວາມຮູ້ພຣະວິນັຍ.

ພຣະວິນັບຍປິກດົກນີ້ ແບ່ງອີກແບບໜຶ່ງເປັນ 5 ຄັມພີເໝືອນກັນ(ຈັດ 2 ຂໍ້ ໃນແບບຕົ້ນນັ້ນໃໝ່) ຄື:
1. ມະວິຫາພັງ ຫຼືພິກຂຸວິພັງ ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດໃນປາຕິໂມກຂ໌ (ສີລ 227 ຂໍ້) ຝ່າຍພິກຂຸສົງ.
2. ພິກຂຸນີວິພັງ: ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດໃນປາຕິໂມກຂ໌ (ສີລ 311 ຂໍ້) ຝ່າຍພິກ ຂຸນີສົງ.
3. ມະຫາວັຄ: (ເໝືອນຂໍ້ 3 ຂ້າງເທິງ)
4. ຈຸລລະວັຄ: (ເໝືອນຂໍ້ 4 ຂ້າງເທິງ)
5. ປະຣິວາຣວັຄ: (ເໝືອນຂໍ້ 5 ຂ້າງເທິງ)

ບາງທີທ່ານກໍຈັດຍົ້ນ ຫຍໍ້ເຂົ້າໄປອີກ ແບ່ງພຣະວິນັຍປີດົກ ເປັນ 3 ໝວດ ຄື:
1. ວິພັງ: ສິກຂາບົດໃນປາຕິໂມກຂ໌ ທັງຝ່າຍພິກຂຸສົງ ແລະພິກຂຸນີສົງ, (ຄືຣວມຂໍ້ 1 ແລະຂ້ໍ 2 ຂ້າງເທິງທັງສອງແບບເຂົ້າກັນ)
2. ຂັນທະກະ: ວ່າດ້ວຍສິກຂາບົດນອກປາຕິໂມກຂ໌ທັງ 22 ຂັນທະ ຫຼື 22 ບົດຕອນ (ຄືຣວມຂໍ້ 3 ແລະ 4 ເຂົ້າດ້ວຍກັນ)
3. ປະຣິວາຣວັຄ: ຄືຄັມພີປະກອບ (ເໝືອນຂໍ້ 5 ຂ້າເທິງ).
ພຣະວິໄນປີດົກ ມີທັງໝົດ 8 ເຫຼັ້ມ.

ພຣະຈະທໍາໜ້າທີ່ໃນການດໍາລົງຊີວິດຈັ່ງໃດ ຈຶ່ງບໍ່ຜິດ ແລະມີປະໂຫຍດ

- ພຣະເຮົາ ກໍລໍາບາກໃຈ ຄັນຍັງຢູ່ໃນວັດໃກ້ບ້ານ ຫຼືຍັງຢູ່ໃນເມືອງ ບໍ່ຫຼິ້ກໜີອອກຈາກເມືອງ ຈາກຊຸມຊົນ ແມ່ນແຕ່ໜີຈາກຊຸມຊົນແລ້ວ ກໍຍັງມີແມ່ອອກ ຕິດຕາມໄປຫາ ຄົນໄປຫາບໍ່ເວົ້ານໍາ ເຂົາກະວ່າພຣະຍິ່ງ ພຣະວັດນັ້ນໜາ ກິນເຂົ້າແລ້ວ ກໍລຸກໜີເຂົ້າຫ້ອງນອນໂລດ.
- ຄັນບໍ່ສ້າງ ບໍ່ສາເຂົາກະວ່າ ພຣະອີສັງບໍ່ມັກສ້າງມັກສາ.
- ພຣະໃນໂລກປັດຈຸບັນ ຫາກເປັນພຣະໃນຊຸມຊົນໝູ່ບ້ານ ຫຼືໃນເມືອງ ຕ້ອງທໍາພາລະໜ້າທີ່ນີ້, ຈັກໜ່ອຍກະວ່າລູກບໍ່ສະບາຍ ໄປຫາໝໍມາແລ້ວ ກະຍັງ ຕ້ອງມາຫາພຣະອີກໃຫ້ຫາວິທີ່ຊ່ວຍ, ບາງຄົນລູກເສັຍ, ເມັຍຫາຍ, ທຸຣະກິດຫຼົ້ມຈົມ, ມີການຕົວະກັນຫຼອກກັນ ແລະສັປປະປິ ໃນສັງຄົມມະນຸດ ຍາດໂຍມ ບໍ່ມີທີ່ເພິ່ງ ກໍແລ່ນມາຫາພຣະ ຄັນບໍ່ເວົ້າ ຄັນບໍ່ເທດ ມີແຕ່ສູດ ແລະເປົ່າມົນຢ່າງດຽວ ກະດີ ແຕ່ປັນຍາບໍ່ເກີດ,(ຜູ້ນັ້ນຍັງໂງ່ ບາດເຂົາຫາຍທຸກແລ້ວ ກໍກັບໄປວົນວຽນໃນວັງວົນເດີມ ຄືຫຼົງ ແລະປາໝາດ) ສະນັ້ນ ມັນຈຶ່ງເທດ ຈຶ່ງວ່າ ຈຶ່ງເວົ້າ ຄັນເວົ້າແຕ່ພາສາທັມລ້ວນໆ ຄົນກໍບໍ່ເຂົ້າໃຈ ກໍຕ້ອງເວົ້າໃນສິ່ງ ທີ່ເຂົາປະສົບພົບເຫັນໄດ້ງ່າຍ ເຂົາຈຶ່ງເຂົ້າໃຈ ແລ້ວກໍຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ຫຼັກທັມມະກະທຶກ ຍົກເຫດ ຍົກຜົນ ຍົກອຸທາຫອນ, ມັນຕ້ອງໄດ້ພາດພິງ ເຖິງສິ່ງນັ້ນໆ ທັນໝົດ, (ຄືເວົ້າໂລເລ) ໝາຍຄວາມວ່າ ເວົ້າໃນສິ່ງທີ່ບໍ່ເປັນວິໄສຂອງພຣະກັມມັດຖານ (ພຣະກັມມັດຖານ ຄືຕ້ອງລະງັບ ແລ້ວກໍານົດ) ເມື່ອເຂົາທຸກ ເຮົາບໍ່ແກ້ບັນຫາຕາມບັນຫາ ເຂົາກໍບໍ່ເກີດປະໂຫຍດ ໃນທີ່ສຸດເຂົາກໍວ່າພຣະບໍ່ມີປະໂຫຍດ.
- ດ້ວຍເຫດນັ້ນ ພຸດທະສາສນາຈຶ່ງແບ່ງໜ້າທີ່ພຣະໄວ້ 2 ຢ່າງ ຄື ຄັນຖະທຸຣະ ແລະວິປັດສະນາທຸຣະ ໃຫ້ພຣະສົງຕ້ອງທໍາໜ້າທີ່ຂອງຕົນໃຫ້ສໍາເລັດ ຫຼືສາມາດເລືອກໃນທຸຣະທັງສອງໄດ້, ໃນອານາຈັກລ້ານຊ້າງຂອງເຮົາ ພຣະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ເຫັນປະໂຫຍດ ຄວາມກ້ານກຸ່ງຮຸ່ງເຮືອງຂອງສາສນາໃນອະຄົດ(ຄືປັດຈຸບັນນີ້) ພຣະອົງຈຶ່ງວາງຖານຂອງສາສນາໄວ້ ຄື ພຣະສົງຕ້ອງຕິດພັນກັບຊາວບ້ານ ຕັ້ງໂຮງຮຽນ ໃນວັດໃຫ້ພຣະສົງຜູ້ ມັກທາງຄັນຖະທຸຣະ ມາເປັນຄູເປັນບາສອນລູກຫຼານ ປະຊາຊົນ ແຍກໜ້າທີ່ອອກ ໃຫ້ເປັນສໍາເຣັດ, ຊາຄູ, ທຳນ້າທີ່ການສຶກສາ, ຜູ້ທີ່ທໍາໜ້າທີ່ດ້ານການປົກຄອງ ກໍຕ້ອງຍົກຖານະຂຶ້ນ ເປັນຫຼັກຄໍາ, ລູກແກ້ວ, ຍອດແກ້ວ ທໍາໜ້າທີ່ສືບທອດ ແລະປົກປັກຮັກສາຊາດ ພຸດທະສາສນາ, ສ່ວນພຣະທີ່ຫວັງທາງວິປັສສະນາທຸຣະພຣະອົງກໍບໍຫ້າມ ກໍມອບດິນ ມອບປ່າໃຫ້ພຣະສົງທ່ອງທ່ຽວທຸດົງໄປໃນຂອບເຂດ ຂັນທະສີມາ ບໍ່ໃຫ້ມີຄວາມຜິດ ຄວາມແມ່ນ ໃຫ້ໄປໄດ້ທຸກໆໆ ທີ່ສະຖານທີ່ປ່າ ທີ່ພຣະສົງຕ້ອງການໄປ ກໍໄປໄດ້ໂດຍບໍ່ຕ້ອງຂໍອະນຸມັດຈາກພຣະເຈົ້າແຜ່ນດິນ, ດ້ວຍເຫດນີ້ ສາສນາພຸດະເຮົາຈຶ່ງຍັງຍືນຍົງຄົງທົນມາຮອດບັດນີ້.
- ເມື່ອສະຫຼຸບແລ້ວ ພຣະສົງເຮົາຕັ້ງແຕ່ອະດີດຮອດປັດຈຸບັນ ຈຶ່ງທຳໜ້າທີ່ຂອງຕົນຫຼາຍດ້ານ ພຣະສົງຜູ້ທໍາໜ້າທີ່ຄັນຖະທຸຣະ ກໍໃຫ້ຮຽນ, ໃຫ້ສອນ ໃຫ້ເທດ (ຈຶ່ງມີຄໍາວ່າ ບວດ ຮຽນ ຂຽນ ອ່ານ) ຕັ້ງໃຫ້ເປັນຣາຊາຄະນະ ຫຼືກັມມາທິການການປົກຄອງອື່ນໆ ເຈົ້າສໍານັກ, ເຈົ້າອະທິການ, ເຈົ້າຕາແສງ, ເຈົ້າເມືອງ, ເຈົ້າຄະນະແຂວງ ເຈົ້າຣາຊາຄະນະ ເຈົ້າສັງຄະນາຍົກ ແລະສັງຄະຣາຊາ ຣາຊະຄູທັງປວງ.
(ພຣະຜູ້ທໍາ ໜ້າທີ່ເລົ່ານີ້ ຕ້ອງໄດ້ເວົ້າໄດ້ວ່າ ໄດ້ທໍາທຸກວິທີ່ທາງ ທີ່ຈະສອນຫໃຫ້ຄົນກາຍເປັນຄົນດີ ມີສັດທາ ນ້ອມຕົນຍອມຮັບນັບເອົາທັມໄປປະຕິບັດ)
- ສ່ວນພຣະກັມມະຖານ ມີສອງພວກ ພວກວິປັດສະນາຈານ, ກັບພວກປະຕິບັດ ພຣະຜູ້ທີ່ເປັນວິປັດສະນາຈານ ຕ້ອງມຸງສອນ ເລື່ອງຮູບ ເວທະນາ ສັນຍາ ສັງຂານ ແລະວິນຍານ ຫຼື ທັມໃດ ທີ່ເປັນໄປເພື່ອຄວາມວາງ ຄວາມລະເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ພຣະເລົ່ານີ້ ຫາກຍັງຢູ່ບ້ານ ເມືອງ ແນ່ນອນຕ້ອງທໍາໜ້າທີ່ ຄັນຖະທຸຣະ ແລະວິປັດສະນາທຸຣະ ຢູ່ດັ່ງນັ້ນແລ.