- ບຸນພຣະເວສ ມີຊື່ຮຽກຂານກັນໄປຫຼາຍຢ່າງ ຄື
໑. ບຸນພຣເຫວດ
໒. ບຸນມະຫາເຫວດ
໓. ບຸນມະຫາຊາດ
໔. ບຸນປະຈຳປີ
໕. ບຸນເດືອນສີ່
໖. ບຸນຟັງທັມລໍາມະຫາຊາດ.
໗. ບຸນຟັງທັມລໍາມະຫາເຫວດສັນຕະຣະຊາດົກ ແລະອື່ນໆ ອີງຕາມທ້ອງຖິ່ນ.
- ບຸນພຣະເວດ ເປັນບຸນປະເພນີການຟັງທັມ ຫຼືຟັງເລື່ອງຍາວກັນແບບຍາວໆ ຟັງໃຫ້ແລ້ວພາຍໃນມື້ໜຶ່ງວັນດຽວ.
- ໜັງສື ທີ່ນໍາມາເທດ ຊື່ວ່າໜັງສືເລື່ອງພຣະເຫວດ ມີຊື່ຮຽກກັນໄປຕ່າງໆນານາ
໑. ລໍາມະຫາຊາດ
໒. ລໍາມະຫາເຫວດ
໓. ລໍາພຣະສັນຕະຣະຊາດົກ
໔. ລຳພຣະເຫວດສັນດອນ.
- ບຸນພຣະເຫວດນິຍົມກັນເຮັດກັນໃດເດືອນ ໔ ອອກໃໝ່ ເພາະປາກົດໃນຮີດສິບສອງ ສະນັ້ນຈຶ່ງຮຽກບຸນພຣະເຫວດວ່າບຸນປະຈໍາປີ ເນື່ອງຈາກວ່າ ບຸນນີ້ນິຍົມກັນເຮັດກັນທົ່ວປະເທດ ສະນັ້ນບຸນນີ້ ຈຶ່ງເປັນບຸນປະຈໍາຊາດລາວ ກໍວ່າໄດ້.
- ໃນຮີດສິບສອງນັ້ນ ກໍານົດໃຫ້ເຮັດບຸນພຣະເວດໃນ ເດືອນສີ່ ແຕ່ວ່າໃນທົ່ວປະເທດນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ເຮັດເດືອນສີ່ກະມີໂດຍສະເພາະທີ່ວຽງຈັນ ມີຫຼາຍວັດເຮັດເດືອນຈຽງ ເດືອນຍີ່ ເດືອນສາມ ແລະເດືອນສີ່ ເດືອນຫ້າ ແລະເດືອນຫົກ(ເວົ້າເດືອນລາວ) ວັດທີ່ເຮັດບຸນຫຼ້າສຸດຂອງປີ ຄືເຮັດເດືອນ ໑໑ ໃນວຽງຈັນ ແມ່ນວັດຊຽງຍືນ ຄືຟັງທັມລໍາພຣະເຫວດ ແຮມ ໑ ຄໍ່າ ຂອງເດືອນ ໑໑ ກົງກັບບຸນຊ່ວງເຣືອວຽງຈັນ, ເຮັດມາເຫິງປານໃດແລ້ວບໍ່ຊາບ ຊາບແຕ່ວ່ານັບແຕ່ຂຶ້ນມາຢູ່ວຽງຈັນ ປີ ໑໙໘໖ ເປັນຕົ້ນມາເຫັນເພິ່ນເຮັດແລ້ວ ແລະກໍເຄີຍໄດ້ໄປເທດທີ່ນັ້ນຫຼາຍຄັ້ງ, ເທົ່າທີ່ເຫັນແຕ່ເກີດມາ ເທົ່າທີ່ເຫັນແມ່ນວັດຂະເໝົາໂພນຈຳປາ ບ້ານເກີດຜູ້ຂຽນແມ່ນເຮັດເດືອນຫົກຂອງທຸກໆປີນັບ ຄົງຈະເຮັດກັນມານານຈົນເປັນປະເພນີ ພຣະອາຈານຊາໂງນ ບຸນທອງ ວິປະໄຊ ເວົ້າໃຫ້ຟັງວ່າ ອາຈານໃຫຍ່(ໝາຍເຖິງ ອາຈານພໍ່ເຖົ້າລ້ວນ ເຈົ້າອະທິການວັດໂພນຈຳປາ ເພິ່ນເຮັດບຸນພຣະເຫວດເດືອນ 6) ອາຈານໃຫຍ່ເປັນເຈົ້າອະທິການວັດ ໂພນຈຳປາໃນລະຫວ່າງປີ ຄສ. 1905-1973)
- ສໍາລັບ ວັດວຽງຈະເລີນ ສ້າງມີ ແຕ່ວັນທີ 18 ເດືອນມັງກອນ ປີ 2001 ມາຮອດປີນີ້(2014) ເຮັດບຸນພະເຫວດມາແລ້ວ ຄັ້ງ ຄືເຮັດທຸກໆປີບໍ່ໄດ້ຂາດ ແລະເຮັດ ເດືອນ 1 ລາວ 1 ຄັ້ງ, ເຮັດເດືອນ 7 ເພັງ ໑ ຄັ້ງ ໑໒ ຄໍ່າເດືອນ ໗ (ເນື່ອງຈາກວ່າໃນເດືອນມິນາຜ່ານມາໄດ້ເຮັດບຸນສົມໂພດພຣະ ຈຶ່ງຕ້ອງເລື່ອນເວລາອອກໄປ)
- ປີນີ້ ເຮັດ
1. ວັນເສົາ, ວັນທີ 29 ມິນາ 2014 ເປັນມື້ຕັ້ງ ຕອນແລງ 16:00 ໂມງ. ສູດມຸງຄຸນ, ເທດມະໄລໝື່ນ ມະໄລແສນ.
2. ວັນອາທິດ, ວັນທີ 30 ມິນາ 2014 ເປັນມື້ເທດ ພະເຫວດ.
(ເບິ່ງລາຍລະອຽດຂ່າວໃນນີ້)
- ບຸນພຣະເຫວດນັ້ນ ເປັນການສ້າງປາຣະມີ ຄື
໑. ທານະປາຣະມີ ເວົ້າເລື່ອງການໃຫ້ທານ (ທຸກຄົນໄດ້ທານຕົ້ນ ທານກັນຫຼອນ ທານກັນເທດ)
໒. ເວົ້າເລື່ອງສີລະປາຣະມີ (ປະຊາຊົນທຸກຄົນທີ່ເຂົ້າໄປຟັງເທດ ຕ້ອງຮັບສິນກ່ອນ)
໓. ເວົ້າເລື່ອງປັນຍາປາຣະມີ (ການຟັງກໍ່ໃຫ້ເກີດປັນຍາ)
໔. ວິຣິຍະປາຣະມີ (ເປັນການອົບຮົມຄວາມພຽນ ຄືພະຍາຍາມ ຕະຫຼອດວັນເພື່ອປະກອບການທຳບຸນ ຟັງທຳ)
໕. ຂັນຕິປາຣະມີ (ອົດທົນຟັງເທດ)
- ເວົ້າລວມແລ້ວ ແມ່ນການສ້າງປະຣະມີ ໑໐ ທັດ ສົມບູນໃນຕົວ, ແຕ່ວ່າໃນເລື່ອງພຣະເຫວດແທ້ໆນັ້ນ ເນັ້ນເຖິງການໃຫ້ທານ ຄື ພະເຫວດຍິ່ງດ້ວຍການໃຫ້ທານ ຫຼືທານະປາຣະມີ ຫາກເຮົາມັກຟັງເທດພຣະເຫວດ ຈະເຫັນ ຂັ້ນຕອນຂອງຊີວິດພຣະເຫວກສັນດອນ ເຕັມໄປດ້ວຍການໃຫ້ທານ ເພາະທານຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຊັບໄລ່ນີ້ຈາກເມືອງ ແລະກໍເພາະທານນັ້ນເອງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ຊາວເມືອງໄປເຊີນກັບມາຄອງເມືອງດັ່ງເກົ່າ ເປັນທ້າວເລົ່າສອງທີ ແລະ ເປັນຍ້ອນທານນັ້ນເອງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ຝົນຫ່າແກ້ວຕົກລົງມາເຕັມ ບ້ານເຕັມເມືອງ ໃຫ້ຊາວເມືອງໃຜໆ ກໍໄດ້ຮັບ ອານິສົງໂດຍຖ້ວນທົ່ວກັນ.
- ເຣື່ອງພຣະເຫວດເປັນໜັງສືປະເພດຊາດົກ ທີ່ໂພທິສັດບໍາເພັງປາຣະມີ ຈຶ່ງຮຽກວ່າ ພຣະເຫວດສັນຕຣະຊາດົກ ຫຼືພຣະເຫວດສັນດອນ, ເຣື່ອງພຣະເຫວດສັນດອນ ເປັນຊາດົດທີ່ມີມາໃຫ້ພຣະໄຕປິດົກ ທີ່ພຣະອົງປາຣົບເຖິງຝົນຫ່າແກ້ວ ຫຼືຝົນໂບກຂະຣະພັດ ເປັນຊາດສຸດທ້າຍໃນ ໑໐ ຊາດ ທີ່ພຣະໂພທິສັດ ຮັບໃຊ້ຊາດ ຫຼັງຈາກຊາດທີ່ເປັນພຣະເຫວດແລ້ວ ກໍໄດ້ມາເກີດເປັນພຣະສິດທັດຖະ ແລະກໍຕັດເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າ ໃນຊາດສຸດທ້າຍ ແລ້ວສະເດັດເຂົ້າສູ່ພຣະນິພາານ ຈໍາເດີມແຕ່ພຣະອົງໄດ້ຮັບພຣະຍາກອນເປັນຕົ້ນມາ.
- ເຣື່ອງພະເຫວດສັນດອນ ເປັນເຣື່ອງທີ່ປາກົດໃນພຣະໄຕຍປີດົກ ແລະພຣະອົງເທດໄວ້ສຽງສັ້ນໆ ແຕ່ເມື່ອເອົາມາແຕ່ງ ເປັນພາສາລາວແລ້ວ ເທດໄດ້ໝົດມື້ຈຶ່ງສຸດ ບາງລໍາສັ້ນເທດແຕ່ ຕີ 3 ໂມງເດີກ ກໍໄປສຸດທີ່ 4 ໂມງແລງຈົບ, ບາງລໍາເທດແຕ່ ຕີ 2 ເດີກ ຈົນຮອດ 20 ໂມງກໍຍັງມີ) ອັນນີ້ ກໍຢັ້ງຢືນເຖິງຫົວຄິດປະດິດສ້າງຂອງຄົນລາວບູຮານ ວ່າມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດ ຂະໜາດໃດ ທີ່ສາມາດແຕ່ງໜັງສືພຣະເຫວດໄດ້ຍາວຂະໜາດນັ້ນ (ຫາກທຽບກັບດຽວນີ້ ອີສັງອີສັງກໍຄົ້ນພົບໄປໝົດ ແຕ່ ສະໄໝນັ້ນ ຫາຂໍ້ມູນໄດ້ຍາກ ແຕ່ວິໄສທັດຂອງເຂົາມອງເຫັນຊອດກະຈ່າງມາຮອດຍຸກເຮົາ).
- ໃນໜັງສືພຣະເຫວດ ເປັນມໍລະດົກອັນລໍ້າຄ່າຂອງຄົນລາວ ມີຄວາມຮູ້ທຸກສາຂາວິຊາ ດ້ານພາສາ, ອັກສອນ, ປະເພນີ, ວັດທະນະທຳ, ການປົກຄອງ, ແລະອື່ນໆນັບບໍ່ໄຂວ່.
- ໜັງສືເລື່ອງພຣະເຫວດ ເມື່ອມາແຕ່ງເປັນພາສາລາວແລ້ວຍາວໆ ນັບວ່າຄົນລາວບູຮັກນັ້ນ ເປັນສັງຄົມນັກປຣາຊ ນັກຮຽນຮູ້ປັນຍາຊົນ, ໜັງສືພຮະເວດ ທີ່ປາກົດໃນທົ່ວປະເທດລາວ ເປັນໜັງສືທີ່ແຕ່ງດ້ວຍພາສາລາວ ລາວທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍ ສັນທະລັກສະນະ ແຕ່ງເປັນກອນປະເພດຮ້ອຍກອງ ຜະສົມຮ້ອຍແກ້ວ ມິທັງພາສາປາລີ (ທີ່ຮຽກວ່າຄາຖາພັນ) ຄືເປັນວັນນະຄະດີຊັ້ນເລີດຂອງລາວອີກສະບັບໜຶ່ງ ແລະເປັນວັນນະຄະດີອັມມະຕະ ແລະມີຄວາມນິຍົມສຸດ ຂີດໃນເມືອງລາວ.
- ວັນນະກຳພະເຫວດ ເປັນວັນນະກັມທີ່ອຳມະຕະໄດ້ ເພາະເປັນວັນນະກຳທີ່ມີຣົດທາງວັນນະກຳ ຄົບທຸກຣົດ ເຊິ່ງຮຽກວ່າ ອັດຖະຣົສ ຄືໂຫຍດ ໙ ຢ່າງຈາກວັນນະຄະດີ ຄື:
໑. ຣົສຮັກ
໒. ຣົສໂສກ
໓. ຣົສກ້າຫານ
໔. ຣົສອັສຈັຣຍ໌.
໕. ຣົສຕລົກ.
໖. ຣົສໜ້າຢ້ານກົວ.
໗. ຣົສຣະຫ້ອຍອ່ອນຊອນ.
໘. ຣົສກຽດຊັງ
໙. ຣົສຄຽດແຄ້ນ.
- ໜັງສືພຣະເຫວດ ເປັນໜັງສືທີ່ຈານດ້ວຍອັກສອນລາວບູຮານ (ອັກສອນທຳ) ເວລາເຮັດບຸນພຣະເຫວດປະຈຳປີ ຂອງແຕ່ລະວັດ ທາງວັດຈະຈັດແບ່ງໜັງສືນັ້ນອອກເປັນຕອນໆ ໃສ່ໄປໃນແຕ່ລະຫົວວັດ ໃຫ້ມາເທດໃຫ້ຍາດໂຍມຟັງ, ບໍ່ປາກົດເຫັນມີການຈານ ຫຼືຂຽນລົງໃນໃບລານ ເປັນອັກສອນລາວເດີມເລີຍ ແຕ່ຈະເຫັນພິມເປັນອັກສອນລາວໃນປື້ມ ເປັນອັກສອນລາວແບບສະພາຈັນທະບູຣີ ແລະອັກສອນກະຊວງສຶກສາກ່ອນປີ ໑໙໗໕ ເຫັນມີການພິມ 2 ເຫຼັ້ມ ຄືເຫຼັ້ມທີ່ 1 ໂດຍ ພຣະອາຈານໃຫຍ່ຄໍາຈັນ ວັດແສນຫຼວງພຣະບາງ ແລະເຫຼັ້ມ ທີ່ສອງແມ່ນ ສະພາຈັນທະບູຣີພິມ ຂອງທ່ານມະ ຫາສີລາ ວິຣະວົງສ໌.
໑. ບຸນພຣເຫວດ
໒. ບຸນມະຫາເຫວດ
໓. ບຸນມະຫາຊາດ
໔. ບຸນປະຈຳປີ
໕. ບຸນເດືອນສີ່
໖. ບຸນຟັງທັມລໍາມະຫາຊາດ.
໗. ບຸນຟັງທັມລໍາມະຫາເຫວດສັນຕະຣະຊາດົກ ແລະອື່ນໆ ອີງຕາມທ້ອງຖິ່ນ.
- ບຸນພຣະເວດ ເປັນບຸນປະເພນີການຟັງທັມ ຫຼືຟັງເລື່ອງຍາວກັນແບບຍາວໆ ຟັງໃຫ້ແລ້ວພາຍໃນມື້ໜຶ່ງວັນດຽວ.
- ໜັງສື ທີ່ນໍາມາເທດ ຊື່ວ່າໜັງສືເລື່ອງພຣະເຫວດ ມີຊື່ຮຽກກັນໄປຕ່າງໆນານາ
໑. ລໍາມະຫາຊາດ
໒. ລໍາມະຫາເຫວດ
໓. ລໍາພຣະສັນຕະຣະຊາດົກ
໔. ລຳພຣະເຫວດສັນດອນ.
- ບຸນພຣະເຫວດນິຍົມກັນເຮັດກັນໃດເດືອນ ໔ ອອກໃໝ່ ເພາະປາກົດໃນຮີດສິບສອງ ສະນັ້ນຈຶ່ງຮຽກບຸນພຣະເຫວດວ່າບຸນປະຈໍາປີ ເນື່ອງຈາກວ່າ ບຸນນີ້ນິຍົມກັນເຮັດກັນທົ່ວປະເທດ ສະນັ້ນບຸນນີ້ ຈຶ່ງເປັນບຸນປະຈໍາຊາດລາວ ກໍວ່າໄດ້.
- ໃນຮີດສິບສອງນັ້ນ ກໍານົດໃຫ້ເຮັດບຸນພຣະເວດໃນ ເດືອນສີ່ ແຕ່ວ່າໃນທົ່ວປະເທດນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ເຮັດເດືອນສີ່ກະມີໂດຍສະເພາະທີ່ວຽງຈັນ ມີຫຼາຍວັດເຮັດເດືອນຈຽງ ເດືອນຍີ່ ເດືອນສາມ ແລະເດືອນສີ່ ເດືອນຫ້າ ແລະເດືອນຫົກ(ເວົ້າເດືອນລາວ) ວັດທີ່ເຮັດບຸນຫຼ້າສຸດຂອງປີ ຄືເຮັດເດືອນ ໑໑ ໃນວຽງຈັນ ແມ່ນວັດຊຽງຍືນ ຄືຟັງທັມລໍາພຣະເຫວດ ແຮມ ໑ ຄໍ່າ ຂອງເດືອນ ໑໑ ກົງກັບບຸນຊ່ວງເຣືອວຽງຈັນ, ເຮັດມາເຫິງປານໃດແລ້ວບໍ່ຊາບ ຊາບແຕ່ວ່ານັບແຕ່ຂຶ້ນມາຢູ່ວຽງຈັນ ປີ ໑໙໘໖ ເປັນຕົ້ນມາເຫັນເພິ່ນເຮັດແລ້ວ ແລະກໍເຄີຍໄດ້ໄປເທດທີ່ນັ້ນຫຼາຍຄັ້ງ, ເທົ່າທີ່ເຫັນແຕ່ເກີດມາ ເທົ່າທີ່ເຫັນແມ່ນວັດຂະເໝົາໂພນຈຳປາ ບ້ານເກີດຜູ້ຂຽນແມ່ນເຮັດເດືອນຫົກຂອງທຸກໆປີນັບ ຄົງຈະເຮັດກັນມານານຈົນເປັນປະເພນີ ພຣະອາຈານຊາໂງນ ບຸນທອງ ວິປະໄຊ ເວົ້າໃຫ້ຟັງວ່າ ອາຈານໃຫຍ່(ໝາຍເຖິງ ອາຈານພໍ່ເຖົ້າລ້ວນ ເຈົ້າອະທິການວັດໂພນຈຳປາ ເພິ່ນເຮັດບຸນພຣະເຫວດເດືອນ 6) ອາຈານໃຫຍ່ເປັນເຈົ້າອະທິການວັດ ໂພນຈຳປາໃນລະຫວ່າງປີ ຄສ. 1905-1973)
- ສໍາລັບ ວັດວຽງຈະເລີນ ສ້າງມີ ແຕ່ວັນທີ 18 ເດືອນມັງກອນ ປີ 2001 ມາຮອດປີນີ້(2014) ເຮັດບຸນພະເຫວດມາແລ້ວ ຄັ້ງ ຄືເຮັດທຸກໆປີບໍ່ໄດ້ຂາດ ແລະເຮັດ ເດືອນ 1 ລາວ 1 ຄັ້ງ, ເຮັດເດືອນ 7 ເພັງ ໑ ຄັ້ງ ໑໒ ຄໍ່າເດືອນ ໗ (ເນື່ອງຈາກວ່າໃນເດືອນມິນາຜ່ານມາໄດ້ເຮັດບຸນສົມໂພດພຣະ ຈຶ່ງຕ້ອງເລື່ອນເວລາອອກໄປ)
- ປີນີ້ ເຮັດ
1. ວັນເສົາ, ວັນທີ 29 ມິນາ 2014 ເປັນມື້ຕັ້ງ ຕອນແລງ 16:00 ໂມງ. ສູດມຸງຄຸນ, ເທດມະໄລໝື່ນ ມະໄລແສນ.
2. ວັນອາທິດ, ວັນທີ 30 ມິນາ 2014 ເປັນມື້ເທດ ພະເຫວດ.
(ເບິ່ງລາຍລະອຽດຂ່າວໃນນີ້)
- ບຸນພຣະເຫວດນັ້ນ ເປັນການສ້າງປາຣະມີ ຄື
໑. ທານະປາຣະມີ ເວົ້າເລື່ອງການໃຫ້ທານ (ທຸກຄົນໄດ້ທານຕົ້ນ ທານກັນຫຼອນ ທານກັນເທດ)
໒. ເວົ້າເລື່ອງສີລະປາຣະມີ (ປະຊາຊົນທຸກຄົນທີ່ເຂົ້າໄປຟັງເທດ ຕ້ອງຮັບສິນກ່ອນ)
໓. ເວົ້າເລື່ອງປັນຍາປາຣະມີ (ການຟັງກໍ່ໃຫ້ເກີດປັນຍາ)
໔. ວິຣິຍະປາຣະມີ (ເປັນການອົບຮົມຄວາມພຽນ ຄືພະຍາຍາມ ຕະຫຼອດວັນເພື່ອປະກອບການທຳບຸນ ຟັງທຳ)
໕. ຂັນຕິປາຣະມີ (ອົດທົນຟັງເທດ)
- ເວົ້າລວມແລ້ວ ແມ່ນການສ້າງປະຣະມີ ໑໐ ທັດ ສົມບູນໃນຕົວ, ແຕ່ວ່າໃນເລື່ອງພຣະເຫວດແທ້ໆນັ້ນ ເນັ້ນເຖິງການໃຫ້ທານ ຄື ພະເຫວດຍິ່ງດ້ວຍການໃຫ້ທານ ຫຼືທານະປາຣະມີ ຫາກເຮົາມັກຟັງເທດພຣະເຫວດ ຈະເຫັນ ຂັ້ນຕອນຂອງຊີວິດພຣະເຫວກສັນດອນ ເຕັມໄປດ້ວຍການໃຫ້ທານ ເພາະທານຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຊັບໄລ່ນີ້ຈາກເມືອງ ແລະກໍເພາະທານນັ້ນເອງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ຊາວເມືອງໄປເຊີນກັບມາຄອງເມືອງດັ່ງເກົ່າ ເປັນທ້າວເລົ່າສອງທີ ແລະ ເປັນຍ້ອນທານນັ້ນເອງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ຝົນຫ່າແກ້ວຕົກລົງມາເຕັມ ບ້ານເຕັມເມືອງ ໃຫ້ຊາວເມືອງໃຜໆ ກໍໄດ້ຮັບ ອານິສົງໂດຍຖ້ວນທົ່ວກັນ.
- ເຣື່ອງພຣະເຫວດເປັນໜັງສືປະເພດຊາດົກ ທີ່ໂພທິສັດບໍາເພັງປາຣະມີ ຈຶ່ງຮຽກວ່າ ພຣະເຫວດສັນຕຣະຊາດົກ ຫຼືພຣະເຫວດສັນດອນ, ເຣື່ອງພຣະເຫວດສັນດອນ ເປັນຊາດົດທີ່ມີມາໃຫ້ພຣະໄຕປິດົກ ທີ່ພຣະອົງປາຣົບເຖິງຝົນຫ່າແກ້ວ ຫຼືຝົນໂບກຂະຣະພັດ ເປັນຊາດສຸດທ້າຍໃນ ໑໐ ຊາດ ທີ່ພຣະໂພທິສັດ ຮັບໃຊ້ຊາດ ຫຼັງຈາກຊາດທີ່ເປັນພຣະເຫວດແລ້ວ ກໍໄດ້ມາເກີດເປັນພຣະສິດທັດຖະ ແລະກໍຕັດເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າ ໃນຊາດສຸດທ້າຍ ແລ້ວສະເດັດເຂົ້າສູ່ພຣະນິພາານ ຈໍາເດີມແຕ່ພຣະອົງໄດ້ຮັບພຣະຍາກອນເປັນຕົ້ນມາ.
- ເຣື່ອງພະເຫວດສັນດອນ ເປັນເຣື່ອງທີ່ປາກົດໃນພຣະໄຕຍປີດົກ ແລະພຣະອົງເທດໄວ້ສຽງສັ້ນໆ ແຕ່ເມື່ອເອົາມາແຕ່ງ ເປັນພາສາລາວແລ້ວ ເທດໄດ້ໝົດມື້ຈຶ່ງສຸດ ບາງລໍາສັ້ນເທດແຕ່ ຕີ 3 ໂມງເດີກ ກໍໄປສຸດທີ່ 4 ໂມງແລງຈົບ, ບາງລໍາເທດແຕ່ ຕີ 2 ເດີກ ຈົນຮອດ 20 ໂມງກໍຍັງມີ) ອັນນີ້ ກໍຢັ້ງຢືນເຖິງຫົວຄິດປະດິດສ້າງຂອງຄົນລາວບູຮານ ວ່າມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດ ຂະໜາດໃດ ທີ່ສາມາດແຕ່ງໜັງສືພຣະເຫວດໄດ້ຍາວຂະໜາດນັ້ນ (ຫາກທຽບກັບດຽວນີ້ ອີສັງອີສັງກໍຄົ້ນພົບໄປໝົດ ແຕ່ ສະໄໝນັ້ນ ຫາຂໍ້ມູນໄດ້ຍາກ ແຕ່ວິໄສທັດຂອງເຂົາມອງເຫັນຊອດກະຈ່າງມາຮອດຍຸກເຮົາ).
- ໃນໜັງສືພຣະເຫວດ ເປັນມໍລະດົກອັນລໍ້າຄ່າຂອງຄົນລາວ ມີຄວາມຮູ້ທຸກສາຂາວິຊາ ດ້ານພາສາ, ອັກສອນ, ປະເພນີ, ວັດທະນະທຳ, ການປົກຄອງ, ແລະອື່ນໆນັບບໍ່ໄຂວ່.
- ໜັງສືເລື່ອງພຣະເຫວດ ເມື່ອມາແຕ່ງເປັນພາສາລາວແລ້ວຍາວໆ ນັບວ່າຄົນລາວບູຮັກນັ້ນ ເປັນສັງຄົມນັກປຣາຊ ນັກຮຽນຮູ້ປັນຍາຊົນ, ໜັງສືພຮະເວດ ທີ່ປາກົດໃນທົ່ວປະເທດລາວ ເປັນໜັງສືທີ່ແຕ່ງດ້ວຍພາສາລາວ ລາວທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍ ສັນທະລັກສະນະ ແຕ່ງເປັນກອນປະເພດຮ້ອຍກອງ ຜະສົມຮ້ອຍແກ້ວ ມິທັງພາສາປາລີ (ທີ່ຮຽກວ່າຄາຖາພັນ) ຄືເປັນວັນນະຄະດີຊັ້ນເລີດຂອງລາວອີກສະບັບໜຶ່ງ ແລະເປັນວັນນະຄະດີອັມມະຕະ ແລະມີຄວາມນິຍົມສຸດ ຂີດໃນເມືອງລາວ.
- ວັນນະກຳພະເຫວດ ເປັນວັນນະກັມທີ່ອຳມະຕະໄດ້ ເພາະເປັນວັນນະກຳທີ່ມີຣົດທາງວັນນະກຳ ຄົບທຸກຣົດ ເຊິ່ງຮຽກວ່າ ອັດຖະຣົສ ຄືໂຫຍດ ໙ ຢ່າງຈາກວັນນະຄະດີ ຄື:
໑. ຣົສຮັກ
໒. ຣົສໂສກ
໓. ຣົສກ້າຫານ
໔. ຣົສອັສຈັຣຍ໌.
໕. ຣົສຕລົກ.
໖. ຣົສໜ້າຢ້ານກົວ.
໗. ຣົສຣະຫ້ອຍອ່ອນຊອນ.
໘. ຣົສກຽດຊັງ
໙. ຣົສຄຽດແຄ້ນ.
- ໜັງສືພຣະເຫວດ ເປັນໜັງສືທີ່ຈານດ້ວຍອັກສອນລາວບູຮານ (ອັກສອນທຳ) ເວລາເຮັດບຸນພຣະເຫວດປະຈຳປີ ຂອງແຕ່ລະວັດ ທາງວັດຈະຈັດແບ່ງໜັງສືນັ້ນອອກເປັນຕອນໆ ໃສ່ໄປໃນແຕ່ລະຫົວວັດ ໃຫ້ມາເທດໃຫ້ຍາດໂຍມຟັງ, ບໍ່ປາກົດເຫັນມີການຈານ ຫຼືຂຽນລົງໃນໃບລານ ເປັນອັກສອນລາວເດີມເລີຍ ແຕ່ຈະເຫັນພິມເປັນອັກສອນລາວໃນປື້ມ ເປັນອັກສອນລາວແບບສະພາຈັນທະບູຣີ ແລະອັກສອນກະຊວງສຶກສາກ່ອນປີ ໑໙໗໕ ເຫັນມີການພິມ 2 ເຫຼັ້ມ ຄືເຫຼັ້ມທີ່ 1 ໂດຍ ພຣະອາຈານໃຫຍ່ຄໍາຈັນ ວັດແສນຫຼວງພຣະບາງ ແລະເຫຼັ້ມ ທີ່ສອງແມ່ນ ສະພາຈັນທະບູຣີພິມ ຂອງທ່ານມະ ຫາສີລາ ວິຣະວົງສ໌.
No comments:
Post a Comment